هنگام انتخاب دستکش ایمنی باید نوع پوشش ، عملکرد و درجه حفاظتی آن مد لحاظ قرار گیرد چرا که انتخاب گزینه مناسب امری حیاتی است. حتی یک آسیب جزئی مانند خراش یا برش می تواند تفاوت بین 10 انگشت و 9 انگشت ، در پایان روز کاری باشد.
اما چگونه می توان شروع کرد و چطور می توان مشخص کرد دستکش مناسب کار مدنظر باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟ در این مطلب سعی شده است ضمن معرفی انواع دستکش ایمنی و نوع حفاظت آنها، به شما جهت انتخاب دستکش ایمنی مناسب شغلتان راهکار هایی ارائه گردد.
اکثر مطالب عنوان شده در این صفحه ترجمه مقاله لاتین واقع در سایت SafeOpedia می باشد. جهت مشاهده لینک کلیک کنید.
برخی از محصولات این دسته:
1) دستکش پارچه ای یا کتان
دستکش های پارچه ای از نوع کتان، لایه ای نازک و قابل تنفس بین دست استفاده کننده و ابزار یا مواد مورد نظر ایجاد می کنند. این نوع دستکش کم ترین میزان حفاظت در برابر لبه های تیز ، شعله ، سطوح داغ ، ضربه و … ایجاد می کنند که البته برای برخی از کارها که هدف، جلوگیری از خراش یا سایش است، همین کفایت می کند؛ البته یکی از مهم ترین کاربرد این دستکش ها این است که دست فرد را نیز هنگام کار تمیز نگه می دارند.
برخی اوقات از این دستکش ها جهت استفاده به همراه یک دستکش ایمنی نیز استفاده می شود که هدف گرم نگه داشتن دست کارگر در مناطق سردسیر است.
2) دستکش پارچه ای با روکش
این نوع از دستکش ها کاربرد عمومی و درجه حفاظتی بیشتری نسبت به مدل پیشین داشته و مقاومت بیشتری در برابر برش ، ضربه و مواد بتنی ماندن آجر ایجاد می کنند. پوشش های متنوعی از جهت روکش برای این نوع از دستکش ها وجود دارد مانند :
- دستکش لاتکس
- دستکش نیتریل
- دستکش پلی رتان
- دستکش PVC
نوع پوشش مناسب با توجه به نوع خطراتی که در محیط کار مورد نظر وجود دارد، باید انتخاب گردد. اگرچه این نوع از دستکش ایمنی کاربرد زیادی دارد، باید این موضوع را مد نظر قرار داد که برخی از انوع پوشش ها بیشتر اجازه عبور گرما را داده و باعث می شود دست فرد سرد بماند.
اگرچه با توجه به نوع روکش دستکش برخی از آنها مقاومت کمی در برابر مواد شیمیایی نیز ایجاد می کنند، اما باید این موضوع را مد نظر قرار داد که به هیچ عنوان جایگزین دستکش ایمنی مخصوص کار با مواد شیمیایی نمی باشند.
3) دستکش لاتکس ، نیتریل ،دستکش مصنوعی
این نوع از دستکش ها بیشتر در آزمایشگاه ها و مراکز درمانی و بیمارستان ها مورد استفاده قرار گرفته و محافظت لازم در برابر موارد زیر را ایجاد می کند :
- خطرات بیولوژیکی
- روغن
- حلال ها
- گریس
- مواد شیمیایی
این نوع از دستکش ها غالبا” از نوع چسبان بوده که به کاربر اجازه عملکرد دقیق توسط انگشتان دست را می دهد. لازم به ذکر است این نوع از دستکش ها محافظتی در برابر ضربه یا برش ایجاد نمی کنند.
مطالعه بیشتر : تفاوت بین دستکش لاتکس ، دستکش نیتریل و دستکش وینیل
4) دستکش چرمی
دستکش چرمی دارای کاربرد بسیار زیاد و کاربرد عمومی بوده و خصوصیات محنصر به فرد بسیاری دارد.
چرم ماده است که در برابر برش و سایش مقاومت بسیار مناسبی دارد. علاوه بر این حفاظت مناسبی در برابر گرما ( مانند دستکش جوشکاری ) داشته و در برابر سایش نیز به خصوص هنگام بالا و پایین آورد اجسام سنگین با طناب ( به عنوان دستکش ضد سایش ) کارکرد مناسبی دارد. دستکش های چرمی دارای طول عمر و کارکرد بالایی بوده، هرچند در مقابله با گرمای زیاد سفت و کوچک می شوند. ضمنا این دستکش ها می توانند به خشک ماندن پوست دست در صورتی که از لایه پارچه ای زیر آن استفاده نشود کمک کنند. این نوع دستکش ها به طور وسیع به عنوان دستکش جوشکاری مورد استفاده قرار گرفته و معمولا” همراه با آن ممکن است از لایه پارچه ، کولار و … جهت کار در محیط های گوناگون مانند مناطق سردسیری استفاده کرد.
5) دستکش آلومینیومی
این دستکش ها از نوع دستکش مقاوم در برابر حرارت و گرما بوده و مناسب جهت استفاده هنگام جوشکاری با دمای بالا ، کوره ها و آزمایشگاه های دارای فر حرارتی می باشند. این دستکش ها همراه با سایر مواد عایق حرارتی مورد استفاده قرار گرفته و می توانند در محیط های تا 1000 درجه سانتیگراد مورد استفاده قرار گیرند.
6) دستکش کولار ( KEVLAR )
دستکش کولار یکی از انواع دستکش ایمنی است که کاربرد بسیار زیادی در صنعت دارد. این نوع دستکش مقاومت بسیار بالایی در برابر برش و سایش داشته و در عین حال وزن سبکی دارد. اگرچه کولار از دسته موادی است که کاربرد بسیار زیادی در صنعت داشته و تنها یکی از آنها محافظت دست است.
7) دستکش مقاوم در برابر ضربه و ضد ارتعاش
یکی از خطراتی که هنگام کار کردن با ابزار های دارای ضربه یا لرزش مداوم وجود دارد، سندروم لرزش دست یا HAVS است. این مورد برای دست و آرنج مشکل ایجاد کرده و در دراز مدت باعث ایجاد آسیب دائمی به اعصاب دست و سندروم لرزش دست می شود. خوشبختانه دستکش هایی جهت جذب ضربه و لرزش و کاهش مضرات استفاده از این دستگاه ها طراحی شده است و ضربه /لرزش ناشی از این دستگاه ها را که به دست منتقل می شوند، کاهش می دهد.
هنگام کار کردن در محیط هایی که احتمال می رود بار ضربه ای یا لرزشی به شکل مداوم به دست شما وارد شود باید از دستکش مقاوم ضربه یا لرزش استفاده شود. این مورد هنگام کار کردن با اره برقی و اره موتوری ، مته و … بیش از هر مورد دیگری نیاز است. این دستکش ها در صنعت ساخت و ساز که کارگر ها ممکن است در تمام طول شیفت خود با مته حفاری کار کرده یا صنایع اتومبیل سازی که از چکش های پنوماتیک استفاده می شود کاربرد زیادی دارد.
8) دستکش مواد شیمیایی و مایعات
هنگام کار با مواد شیمیایی انتخاب دستکش ایمنی مناسب ، مسئله ای نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت. غالبا” تاثیر بلند مدت یا حتی لحظه ای که مواد شیمیایی روی پوست دست می گذارند، توسط کارفرما یا حتی کارگر، دستکم گرفته می شوند و زمانی که فرد متوجه تاثیرات آن می شود دیگر کار از کار گذشته است. نکته مهم قابل ذکر که برخی از آن غافل می شوند امکان جذب بسیاری از مواد شیمیایی سرطان زا و خطرناک مانند جیوه ، از طریق پوست و تاثیر بلند مدت روی سلامتی فرد است.
در خصوص محصول تولیدی باید جنس دستکش متناسب با مواد شیمیایی در تماس با آن انتخاب شود. برخی از مواد شیمیایی و دستکش مناسب با آن در زیر معرفی شده است :
دستکش لاستیکی بوتیل
این جنس از دستکش جهت مواردی است که کاربر با مواد عمومی تماس مداوم داشته و همچنین این نوع دستکش در برابر آب و بخار نیز محافظت ایجاد می کند.
دستکش لاستیکی بوتیل در موارد زیر کاربرد دارد :
- کتون ها ، استر و الکل
- مواد قلیایی
- نیتریک اسید
- سولفوریک اسید
- هیدروکلریک اسید
- پروکسید
لاتکس طبیعی / دستکش لاستیکی
مناسب جهت تماس تصادفی دست ، مخاطرات بیولوژیکی و مایعات با پایه آبی
دستکش نیتریل لاستیکی
دستکش نیتریل از انواع دستکش پر کاربرد و متنوع می باشد و معمولا” جهت تماس مقطعی دست با مواد کاربرد دارد. دستکش نیتریل جهت حفاظت در برابر مواد زیر مورد استفاده قرار می گیرد:
- حلال ها
- مواد نفتی
- بنزین
- گریس
- برخی از اسید ها
9) دستکش عایق برق
این نوع از دستکش ها از نوع لاستیکی بوده و از کارگر در مقابل جریان برق محافظت می کند. البته این دستکش ها باید به همراه کفش و کلاه مخصوص مورد استفاده قرار گیرد. دستکش های لاستیکی باید استاندارد ساخته شده و پس از هربار استفاده تماما” توسط افراد شایسته بررسی و جهت استفاده مجدد آماده شود. همچنین این دستکش ها متناسب با ماکزیمم ولتاژ محتمل طراحی شده و برای هر کار باید از دستکش مناسب آن استفاده نمود.
اول از همه نوع خطر را مشخص کنید!
همانطور که مشاهده می شود موارد زیادی از مخاطرات وجود دارد که باید دست ها را در برابر آن ایمن ساخت. قدم اول مشخص نمودن ماهیت خطر و همچنین راهکار یا ماده مورد نیاز جهت خنثی سازی آن خطر است. محافظت کامل دست گاها نیازمند بیش از یک نوع دستکش در طول روز یا به شکل همزمان است.
نتیجه گیری :
رنج وسیع دستکش های عنوان گردیده شما را در انتخاب دستکش ایمنی مناسب راهنمایی می کند و گاها ممکن است برخی از آنها وسوسه کننده نیز به نظر برسد ولی باید در هر صورت در انتخاب آن دقت لازم صورت گیرد چرا که ممکن است یک روز تنها مانع بین شما و معلولیت و یا حتی از دست رفتن زندگیتان ، همین دستکش باشد.