کنتور آب مصرف آب را اندازه گیری می کند. در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، کنتور های آب برای اندازه گیری حجم آب مصرفی توسط ساختمان های صنعتی و مسکونی که از طریق سیستم آب رسانی عمومی تامین می شود. کنتور های آب هم چنین می تواند در منابع آب استفاده شوند و یا در سیستم های آب جهت اندازه گیری جریان از یک بخش خاص سیستم به کار برده می شود.
در بیشتر کشور های جهان اندازه گیری در کنتور های آب به متر مکعب (m3) و یا لیتر اندزه گیری می شود. اما در آمریکا و بعضی از کشور های دیگر کنتور های آب به فوت مکعب (ft3) یا گالون های مکانیکی در ثبت آمار مکانیکی و الکترونیکی کالیبره می شوند. انواع مختلفی از کنتور آب در مصارف رایج وجود دارد. انتخاب کنتور آب به روش اندازه گیری جریان، نوع کاربر نهایی، نرخ جریان لازم و الزامات دقیق بستگی دارد. در آمریکای شمالی، استاندارد هایی برای ساخت کنتور آب توسط انجمن آب و برق آمریکایی تنظیم شده است. در خارج از آمریکای شمالی، اکثر کشور ها از استاندارد های ISO استفاده می گردد.
یک مدل کنتور آب مسکونی رایج
انواع کنتور آب
دو فاکتور رایج برای اندازه گیری جریان، میزان جابه جایی و سرعت آب می باشد که هر کدام با استفاده از تکنولوژی های مختلف استفاده می شود. طرح های جابه جایی شامل کنتور آب پیستون نوسانی و کنتور آب دیسک پایینی می باشد. طرح های سرعتی شامل کنتور های آب تک و چند جتی و توربینی می باشد.
هم چنین طرح های غیر مکانیکی، برای مثال کنتور های آب آلتراسونیک و الکترومغناطیسی و کنتور های طراحی شده بری مصارف خاص می باشد. بیشتر کنتور ها در سیستم توزیع آب رایج فقط برای اندازه گیری آب آشامیدنی سرد طراحی شده است. کنتور های آب گرم مخصوص با مدادی طراحی شده اند که می توانند دماهای بیشتر را حمل کنند. کنتور های آب بازیافتی دارای کاور مشخصی هستند که آن ها را کنتور های اب معمولی متمایز می کند.
علاوه براین، کنتور های الکترومکانیکی مانند کنتور های آب اتوماتیک و خواندنی وجود دارد. مدل دوم دارای بخش اندازه گیری الکترونیکی و LCD به همراه کنتور آب مکانیکی می باشد. کنتور های آب مکانیکی معمولا از یک سوئیچ نی مانند و یک دستگاه ثبت کدی فوتوالکتریک با محفظه ای به عنوان سیگنال خارجی استفاده می کند. پس از پردازش واحد میکرو کنترلر در ماژول الکترونیکی، داده ها به ال سی دی یا خروجی سیستم مدیریت اطلاعات منتقل می شود. کنتور های آب معمولا توسط تامین کننده آب عمومی مانند یک شهرستان، انجمن آب روستایی یا شرکت آب خصوصی است. در بعضی موارد که کنتور آب اشتراکی می باشد فاکتور هایی مانند مساحت خانه و اعداد ساکنان هزینه ها را مشخص می کند.
کنتور آب جابه جایی
این نوع کنتور آب اغلب در برنامه های تجاری و مسکونی و خانه ها مورد استفاده قرار می گیرد. کنتور های آب جابه جایی معمولا به عنوان جابه جایی مثبت یا کنتور های "PD " شناخته می شوند. دو نوع متداول عبارتند از کنتور پیستونی نوسانی و کنتور آب دیسک پایینی (nutating Disc meter)
هر دوی این مدل ها به آب بستگی دارد و پیستون یا دیسک آهنربایی را که ثبت می کند را حرکت می دهد. کنتور ها تا ی PD معمولا در جریان های کم تا متوسط برای کاربران صنعتی کوچک و مسکونی بسیار دقیق هسندو سایز هایی حدود 5/8 تا 2 اینچ دارند. برای این که کنتور های جا به جای همگی نیاز به جریان آب از کنتور دارند تا المان اندازه گیری را هل بدهند. آن ها عملا در برنامه های صنعتی بزرگ که نیاز به حجم زیادی از آب و افت فشار کم است، عملی نیست. کنتور های PD معمولا یک استرینر داخلی برای محافظت از عنصر اندازه گیری از سنگریزه ها و یا سایر مواد دیگر که می تواند المان اندازه گیری را متوقف کند و با بشکندف می باشد. کنتور های PD معمولا دارای بدنه های پلاستیکی برنجی و برنزی می باشد و محفظه اندازه گیری داخلی از جنس پلاستیک با استینلس استیل می باشد.
نصب کنتور آب
کنتور آب سرعتی
کنتور آب سرعتی، سرعت جریان عبوری از کنتور با ظرفیت داخلی مشخص را اندازه گیری می کند. سرعت جریان سپس توسط حجم جریان انتقالی برای اندازه گیری مصرف، اندازه گیری شود. انواع مختلفی از کنتور ها وجود دارد که سرعت جریان آب را اندازه گیری می کند از جمله کنتور های جتی (تک جت و چند جت)، کنتور های توربینی، کنتور های پروانه ای و مغناطیسی می باشد. اکثر کنتور های میتنی بر سرعت دارای یک پره تنظیمی برای کالیبراسیون کنتور با دقت مورد نیاز می باشد.
کنتور های مولتی جت
کنتور های مولتی جت در سایز های کوچم و معمولا در سایز های 5/8 تا 2 اینچ در کاربرد های تجاری و مسکونی استفاده می شود. کنتور های مولتی جت از پورت های مختلفی اطراف یک محفظه داخلی برای ایجاد جت های چندگانه آب در مقابل پروانه استفاده می کند که سرعت چرخش آن ها متناسب با سرعت جریان اب می باشد. جت های چندگانه در جریان های کم بسیار دقیق هستند اما در سایز های بسیار بزرگ وجود ندارند. چراکه مسیر جریان مستقیم که برای جریان های بالا در لوله هایی با قطر بزرگ نیاز است را ندارد.
کنتور های مولتی جت معمولا یک استرینر داخلی دارد که می تواند از گرفتگی جت ها جلوگیری کند. بدنه های کنتور های مولتی جت دارای الیاژ برنزی یا روکش های بیرونی است، قطعات اندازه گیری داخلی از ترموپلاستیک های مدرن و فولاد ضد زنگ ساخته شده است.
کنتور های توربینی
کنتور های توربینی نسبت به کنتور های جابه جایی و کنتور های جتی در جریان های کم از دقت کمتری برخوردار است اما المان اندازه گیری کل مسیر جریان را اشغال و یا محدود نمی کند. جهت جریان به طور کلی از کنتور مستقیم است و اجازه جریان بیشتر و افت فشار کمتری را نسبت به کنتور های جابه جایی می دهد.این مدل، کنتور های انتخابی در کاربرد های صنعتی بزرگ، حفاظت آتش سوزی و به عنوان کنتور کارفرما در سیستم توزیع آب هستند. استرینر ها معمولا باید در مقابل کنتور نصب گردند تا از المان اندازه گیری در مقابل موادی مانند شن ریزه یا ماسه و ... در سیستم توزیع آب می تواند از آلیاژهای فلزی غیر خورنده یا پلاستیکی باشد. این کنتور ها در شرایط کاری نرمال بسیار دقیق هستند اما به شدت تحت تاثیر پروفایل جریان و حالت های سیال می باشد.
نصب کنتور آب
کنتور های ضد آتش
مدلی از کنتور های آب توربینی هستند که جهت حفاظت از آتش جریان های بالا را پوشش می دهد. آن ها اغلب تحت
(Underwrites laboratories (UL و (Factory Mutual (FM برای محافظت در آتش آزمایش می شود.
- کنتور آتش نشانی هیدرانت نوع خاصی از کنتور های توربینی قابل حمل می باشد که شیر هیدرانت آتش نشانی برای اندازه جریان آب خارج از هیدرانت متصل می باشد.
- کنتور ها معمولا از جنس آلومینیوم ساخته شده است تا وزن را پایین نگه دارند و معمولا دارای ظرفیت سه اینچ می باشد و در صنایع مختلف اغلب برای اندازه گیری آب مصرفی در واحد ساخت برای مثال پر کردن استخر یا جایی که کنتور هنوز نصب نشده است، نیاز دارد.
کنتور ترکیبی
کنتور های ترکیبی در جایی استفاده می شود که جریان های بالاتر مورد نیاز است، اما در بعضی موارد که میزان جریان کمتری وجود دارد نیاز است که با دقت بیشتری اندازه گیری شود. کنتور های ترکیبی دارای دو المان اندازه گیری و یک شیر یکطرفه برای تنظیم جریان بین آن ها می باشد. در جریان های بالا، آب عمدتا و یا کاملا به المان جریان بالا منتقل می شود. المان جریان بالا معمولا یک کنتور توربینی است. زمانی که جریان آب کاهش می یابد تا جایی که المان جریان بالا نمی تواند به دقت اندازه گیری کند، شیر یکطرفه بسته می شود تا آب به المان کوچکتر که می تواند جریان آب را به دقت اندازه گیری کند، منتقل شود. المان جریان کم معمولا یک کنتور PD یا مولتی جت می باشد و با اضافه کردن مقادیر ثبت شده توسط المان های کم و یا زیاد، جریان مصرف کلی آب از کنتور اندازه گیری می شود.
کنتور های الکترومغناطیسی
کنتور آب مغناطیسی، معمولا به عنوان "mah meters" شناخته می شوندف از لحاظ فنی یک کنتور سرعتی می باشد با این تفاوت که از خواص الکترومغناطیس برای اندازه گیری سرعت جریان استفاده می کند نه از ابزار های مکانیکی که کنتور های توربینی و جتی استفاده می کند. کنتور های مغناطیسی از قوانین فیزیکی مانند قانون القای فارادی برای اندازه گیری استفاده می کند. و نیاز به جریان AC و DC از یک منبع قدرت یا باتری برای عملکرد مغنطیسی لازم دارد. از آن جایی که کنتور های مغناطیسی هیج المان اندازه گیری مکانیکی ندارد، مزیتی به حسای می آید که توانایی اندازه گیری جریان در هر جهت را دارد و با استفاده از برق جریان را اندازه گیری می کند. کنتور های مغناطیسی هم چنین برای اندازه گیری آب خام (آب تصفیه نشده) وفاضلاب کارآمد می باشد. یکی دیگر از مزیت های نداستن ابزار مکانیکی، گرفتگی و شکستگی توسط شن ریزه های آب عبوری از کنتور اتفاق نمی افتد. در نتیجه در این کنتور ها استرینر ها لازم نیستند.
از آن جایی که جریان الکتریکی از میان تیوب جریان می تواند به خوانایی نادرست منجر شود، بیشتر کنتور های مغناطیسی با حلقه های زمینی و یا الکترودهای زمینی نصب می شود تا جریان الکتریسیته از طریق این الکترود به زمین منتقل می کند و جریان داخل تیوب را به دقت اندازه گیری کند.
کنتور های آلتراسونیک
کنتو رهای آلتراسونیک از یک یا چند مبدل آلتراسونیک برای ارسال امواج صوتی آلتراسونیک از میان جریان جهت اندازه گیری سرعت آب استفاده می کند. از آن جایی که سطح مقطع بدنه کنتور میزان ثابتی است، هنگامی که سزعت آب تشخیص داده می شود، حجم آب عبوری از کنتور با دقت بالایی محاسبه می شود. از آن جایی که چگالی با دما تغییر می کند، بیشتر کنتور های آب آلتراسونیک اغلب دمای آب را به عنوان جزئی از فرآیند اندازه گیری، محاسبه می کنند.
دو روش اندازه گیری آلتراسونیک اصلی در اندازه گیری آب وجود دارد:
- اثر داپلر که برای اندازه گیری سرعت جریان آب عبوری از کنتور استفاده می کند.
- کنتور های زمان گذر که زمان لازم سیگنال آلتراسونیک برای انتقال بین 2 یا چند نقطه ثابت در داخل کنتور اندازه گیری می کند.
کنتور های آلتراسونیک می توانند طرح جریانی یا کلمپی داشته باشد. طرح جریانی آن دسته ای هستند که آب مستقیم از کنتور می گذرد و معمولا در برنامه های صنعتی و مسکونی یافت می شود. طرح کلمپی معمولا در قطر های یزرگتر که در آن سنسور ها در لایه ی بیرونی و ... نصب می شود، استفاده می شوند.
کنتور های آلتراسونیک معمولا بسیار دقیق هستند، کنتور های مسکونی قادر به اندازه گیری تا 0.1 گالون یا 0.001 فوت مکعب می باشد. علاوه بر این، آن ها محدوده گسترده ای از اندازه گیری جریان دارند. از مزیت های بسیاری که این کنتور به علت نداشتن ابزار مکانیکی دارد، عمر طولانی آن و نیاز به به تعمیر و نگهداری کمتر آن می باشد.
این کنتور ها برای سال های بسیاری در برنامه های صنعتی به کار برده شده اند و به طور گسترده ای در طرح های مکانیکی سنتی پذیرفته شده اند.
ثبت کننده ها
چندین نوع ثبت در کنتور های آب وجود دارد. یک ثبت استاندارد معمولا مشابه به شماره گیر ها با ساعت، با درجه بندی محیط اطراف برای اندازه گیری واحد و مقدار آب مصرفی دارد، اگر کمتر از پایین ترین رقم در نمایشگر ( مشابه کیلومتر شمار اتومبیل ) باشد، مجموع حجم کل مصرفی می باشد. ثبت کننده های مدرن معمولا توسط کوپلیتگ مغناطیسی بین آهنربا در محفظه اندازه گیری متصل به المان اندازه گیری و دیگری متصل به زیر ثبت کننده می باشد. دنده ها در ثبت کننده حرکت المان اندازه گیری را به عقربه ها و شمارنده صفحه نمایش منتقل می کند.
بسیاری از ثبت کننده ها دارای یک دیتکتور می باشند. این دیتکتور یک دیسک قابل مشاهده یا عقربه ای است که بسیار نزدیک به آهنربای چرخشی نصب شده است، که حتی جریان های بسیار کم که قابل مشاهده نیست، بر روی عقربه قابل مشاهده است.
با استفاده از خواننده های اتوماتیک کنتورف تولید کنندگان پالس یا ثبت کنند های کدی را برای تولید خروجی الکتریکی در فرستنده های رادیویی، دستگاه ذخیره خوانایی و دستگاه ثبت اطلاعات ایجاد کرده اند. کنتور های پالسی یک پالس الکترونیکی آنالوگ یا دیجیتال برای ابزار ثبت کننده می فرستد. ثبت کننده های کدی دارای ابزار های الکترونیکی می باشند که اجازه می دهند دستگاه خارجی موقعیت چرخ ها و یا خوانش الکترونیکی ذخیره شده ثبت کننده انتقال مکرر داده های مصرفی می تواند برای استفاده از عملکرد های کنتور هوشمند استفاده شود.
انواع خاصی از ثبت کننده ها مانند کنتور هایی با یک LCD به جای چرخ های مکانیکی وجود دارد و برای خروجی داده ها یا پالس ها به انواع دستگاه های ثبت و کنترل، ثبت می شود. برای برنامه های صنعتی، خروجی معمولا 4 تا 20 میلی آمپر انالوگ برای ضیط یا کنترل جریان های مختلف علاوه بر جمع بندی می باشد.
یک ثبت کننده رایج کنتور که میزان 8.3 گالن می باشد. کیلومتر شمار هنوز به طور کامل بر روی 1 قرار نگرفته است. بنابراین می توان از روی عقربه قرمز رنگ خواند.
نحوه خوانش کنتور
اندازه مختلف کنتور ها نشان دهنده کیفیت های مختلف خوانایی می باشد. عقربه چرخش ممکن است معادل 10 گالون با 1000 گالون (1 تا 100 فوت مکعب یا 0.1 تا 10 متر مکعب) می باشد. اگر یک چرخش عقربه نشان دهنده ی 10 گالون باشد، کنتور دارای 10 گالون ظرفیت زدودن می باشد.
گاهی اوقات آخرین شمارنده (ها) نمایش چرخ غیر چرخشی می باشند. شماره (ها) صفر ثابت نشانگر موقعیت عقربه چرخشی می باشد. برای مثال، اگر یک چرخش عقربه 10 گالون باشد، عقربه 7 عدد را نشان می دهد. نمایشگر عدد 123456 به علاوه یک صفر نشان می دهد و میزان مصرف کل دقیق 1.234567 گالون خواهد بود.
مزایا کنتور آب
مزایای اندازه گیری در آب مصرفی به صورت زیر می باشد.
- در ارتباط با قیمت گذاری حجمی، انگیزه ای برای حفاظت از آب ایجاد می کند.
- اندازه گیری کمک می کند تا نشتی آب در سیستم توزیع مشخص شود، بنابراین میزان آب بی بازده را کاهش می دهد.
هزینه کنتور آب
هزینه های کنتور آب عبارتند از:
- هزینه های خرید ، نصب و یا جایگزین کنتور
- هزینه های تکراری جهت پرداخت هزینه مصرفی که در قبوض به صورت ماهیانه در حالی که هزینه خرید خانه های متراژ پایین کم است، هزینه کل کنتور بسیار بالاست.
به عنوان مثال، خانه های تکمیل شده در ساختمان های بزرگ همراه با کنتور ها، برای هر واحد شامل کارهای لوله کشی هم می باشد.
مشکلات کنتور آب
مشکلات مربوطه به کنتور ها به ویژه در مورد عرضه متناوب، که در بسیاری از کشورای توسعه یافته رایج است، به وجود می آیند. تغییرات ناگهانی در فشار می تواند منجر به آسیب به کنتور ها چراکه کنتور ها در کشورهای در حال توسعه کارایی ندارد.
به علاوه، بعضی از انواع کنتور ها با توجه به سنشان دقت کمتری دارد و تحت شرایط ثبت مصرف منجر به عملکرد پایین تر می شود در صورتی که کنتور های معیوب به صورت مرتب جایگزین نشود. بسیاری از کنتور ها جریان هوا را ثبت می کند که می تواند منجر به ثبت بیش از حد مصرف شود، به ویژه در سیستم هایی با عرضه متناوب، زمانی که تامین آب دوباره برقرار شود و آب ورودی هوای داخل کنتور را هل می دهد.
لینک های مرتبط:
کنتور آب خانه ما خیلی صدا می دهد، فکر کنم چرخ دنده هایش دچار مشکل شده است و گیر کرده. من خودم می تونم کنتور رو عوض کنم؟
با سلام و احترام
در صورتی که کنتور آب اصلی (انشعابی) باشد، بهتر است با پست امداد آب و فاضلاب تماس گیرید زیرا هر کنتور آب انشعابی یا اصلی دارای شماره سریال بدنه می باشد که در قبض آب شما درج می شود.
با سلام و احترام
کنتور منزل ما قبلا قدیمی بود و هزینه ی مناسبی میومده به ناگاه ماموران کنتور آب به بهانه ی خراب بودن کنتور آب را عوض کردن،بعد آلان حدود چند ساله که هزینه های بالایی میاد.آلان چکار کنیم که کنتور آبمون درست بشه؟
سلام و عرض ادب
بنده احتمال میدم که حقیقتا” کنتور آب شما پیش از این خراب بوده و الان به شکل صحیح کار می کند چرا که از نظر مکانیزم عملکرد، خیلی بعید است که کنتور های آب مکانیکی مقداری بیش از مصرف را نشان دهند.
اگر احساس می کنید رقم نمایش داده شده در کنتور خیلی با مقدار مصرفی شما متفاوت است لازم است احتمال نشتی را نیز در نظر بگیرید. به این منظور تمامی شیرآلات و مصرف کننده های آب از جمله کولر آبی را خاموش کرده و رقم کنتور را یادداشت کنید سپس پس از حدود 15 دقیقه دوباره کنتور را بررسی کنید که آیا رقم آن تغییر کرده است یا خیر. در صورت مغایرت عدد، در خطوط لوله شما نشتی وجود دارد.
با آرزوی توفیق
سلام میشه کنتور آب رو اینجوری تست کرد مثلا ۲۰ لیتر آب برداریم بعد ببینیم کنتور درست شماره انداخته، کنتور قدیمیه
با سلام . بله این آسان ترین راهکار است . مشروط به اینکه عدد کنتور بر اساس لیتر تغییر کند.
سلام من تو ساختمون ۴۰ واحدی خونه خریدم چون همسایه های جالبی ندارم کلا میخام تمام هزینه های واحدم جدا باشه چطوری میتونم از کنتور جدا استفاده کنم ؟کدوم کنتر برای من مناسبه؟
سلام بر شما ، چنانچه تنها بخواهید میزان استفاده آب خود را بدانید و از آن جهت تقسیم هزینه ها استفاده کنید می توانید با نصب یک کنتور این اطلاعات را داشته باشید . اما اگر خواسته شما صدور قبض جداگانه هست می بایست با اداره آب منطقه خود هماهنگی بفرمایید.
سلام
قبض آب ما تا دوره پیش حدودا ۵۰ تومن میومد این دوره بدون تغییر شرایط مصرف، ۷۰۰ تومن اومده ،اداره آب میگه کنتور سالمه ولی مطمعنم که کنتور درست کار نمیکنه ،چطور باید ثابت کنم که کنتور مشکل داره،تست نشتی هم گرفتم نشتی نداریم
ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام برشما. در صورت امکان شما میتوانید یک کنتور جداگانه با همان دقت کنتور اداره آب نصب نمایید و دقیقا در همان زمانهایی که اعداد کنتور شما توسط مامور اداره آب قرائت می گردد شما نیز اعداد را یادداشت نموده و اختلاف میزان مصرف را اعلام نمایید. اما درنهایت مرجع تشخیص این موضوع اداره آب منطقه مربوطه می باشد.