شیر صافی
شیر صافی چیست ؟
شیر صافی یا استرینر یکی از پرکاربردترین تجهیزات در صنایع آب و فاضلاب، نفت، پتروشیمی و پالایشگاه‌های گاز است. این تجهیز صنعتی نقش مهمی در افزایش کارایی سیستمهای انتقال سیالات ایفا می‌کند. مهم‌ترین ویژگی شیر صافی، تطبیق‌پذیری آن با طیف گسترده‌ای از سیالات از جمله نفت، گاز، بخار، آب، فاضلاب، روغن، هوای فشرده و حتی سیالات خورنده است.
برخلاف سایر شیرآلات صنعتی که برای قطع و وصل یا کنترل جریان مورد استفاده قرار می‌گیرند، شیر صافی یا استرینر وظیفه جداسازی ذرات معلق و ناخالصی‌های موجود در سیالات را بر عهده دارد. این ویژگی باعث افزایش طول عمر تجهیزات حساس و گران‌قیمت مانند کنتورها، پمپ‌ها و سایر تجهیزات خط لوله می‌شود.
کاربرد گسترده شیر صافی در صنایع مختلف از جمله ساختمان‌سازی، کشاورزی، صنایع غذایی و دارویی، تأسیسات کارخانه‌ها و سیستمهای انتقال سیالات در صنعت نفت و گاز، موجب بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌های نگهداری تجهیزات می‌شود.
با توجه به نوع سیال و شرایط عملیاتی، شیرهای صافی در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شوند. در ادامه، به بررسی انواع این محصول و ویژگی‌های ساختاری آن خواهیم پرداخت.
ساختار داخلی شیر صافی یا استرینر
کاربرد شیر صافی یا استرینر
به‌طور کلی، در هر صنعتی که حذف ذرات معلق و ناخالصی از سیالات ضروری باشد، شیر صافی به عنوان یک تجهیز اساسی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نقش مهمی در بهبود کارایی سیستم‌ها و افزایش طول عمر تجهیزات ایفا می‌کند. از جمله کاربردهای شیر صافی یا استرینر در صنایع می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صنایع آب و فاضلاب
- صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
- صنایع نیروگاهی و تولید انرژی
- صنایع غذائی و داروئی
- صنعت کشاورزی
- صنعت خودورسازی و فلزات
- تاسیسات ساختمانی و صنعتی
- صنایع شیمیایی
مزایا و معایب شیر صافی
شیر صافی یکی از اجزای مهم در سیستمهای لوله‌کشی صنعتی است که برای تصفیه و جداسازی ذرات جامد از سیالات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تجهیز با جلوگیری از ورود رسوبات، زنگ‌زدگی و ذرات معلق به خطوط لوله، از فرسایش و خرابی تجهیزاتی مانند پمپ‌ها و کنتورها جلوگیری کرده و عمر مفید آنها را افزایش می‌دهد.
در صورتی که شیر صافی در مسیر لوله‌کشی نصب نشود، سیستم به‌طور مداوم نیاز به پاکسازی و رسوب‌گیری خواهد داشت. این مسئله، به‌ویژه در صنایع بزرگ مانند پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها، منجر به افزایش هزینه‌های نگهداری، توقف‌های ناگهانی و حتی آسیب به تجهیزات به دلیل خطاهای انسانی در فرآیند رسوب‌گیری می‌شود. در نتیجه، عدم استفاده از شیر صافی در درازمدت می‌تواند مشکلات جدی برای خطوط تولید و واحدهای صنعتی ایجاد کند.
مزایای شیر صافی:
افزایش طول عمر تجهیزات: جلوگیری از ورود ذرات معلق، کاهش استهلاک و حفظ عملکرد قطعات گران‌قیمت
کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری: کاهش نیاز به پاکسازی دوره‌ای و تعمیرات پرهزینه
مقاومت در برابر خوردگی و فرسایش: استفاده از بدنه مقاوم و توری استیل یا فولاد ضدزنگ با قابلیت تعویض
نصب آسان و انعطاف‌پذیری در کاربرد: امکان نصب در حالت عمودی و افقی متناسب با شرایط محیطی
هزینه پایین تعمیر و نگهداری: ساختار ساده و امکان تعویض آسان فیلتر توری
معایب شیر صافی:
انباشت ذرات زائد: در صورت عدم پاکسازی دوره‌ای، رسوبات می‌توانند باعث افت عملکرد سیستم شوند.
افت فشار سیال: تغییر مسیر جریان از طریق شیر صافی ممکن است منجر به کاهش فشار در سیستم شود.
احتمال نشتی در اتصالات: در برخی موارد، مشکلات در اتصالات فلنجی و درزگیرها ممکن است باعث نشتی شوند.
انواع شیر صافی
شیر صافی یا استرینرها در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شوند که هر یک بسته به نوع سیال، فشار کاری، میزان آلودگی و شرایط عملیاتی، کاربرد خاص خود را دارند. در این صفحه به بررسی انواع شیر صافی براساس ساختار و متریال بدنه می پردازیم:
-
انواع شیر صافی براساس ساختار
– شیر صافی y شکل
شیر صافی یا استرینر y شکل دارای بدنه ای به همین شکل بوده و در جریان جداسازی ذرات در سیستم های با فشار بالا و جریان پیوسته به کار می روند. این نوع شیر صافی دارای منافذی است که باعث جداسازی ذرات می شود و به صورت مکانیکی عمل می کند. استرینرهای y شکل برای نصب در خطوط افقی و عمودی و کاربرد در بخار، گاز و مایعات با آلودگی کم از گزینه های مناسب به شمار می روند و به دلیل شکل خاص خود تغییر جهت کمتری نسبت به دیگر انواع شیر صافی دارند.
– شیر صافی U شکل
استرینر U شکل که به نام شیر صافی یا استرینر سبدی هم شناخته می شود بدنه ای با طراحی افقی و سبد داخلی برای جمع آوری ذرات از سیال دارد. در این نوع شیر صافی سیال از ورودی وارد بخش بالایی شیر می شود و پس از پاکسازی در سبد از خروجی خارج می شود. این شیر برای سیستم های با حجم بالای جریان و آلودگی زیاد به ویژه در صنایع نفت، گاز، آب و فاضلاب کاربرد دارد.
– شیر صافی دو سبدی
استرینر دو سبدی دارای دو محفظه فیلتر است که امکان کار مداوم بدون توقف سیستم را فراهم می کند. این شیر برای کاربردهای حساس و 24 ساعته گزینه ای ایده آل است که اگر یکی از سبدها برای پاکسازی از جریان خارج شود با چرخاندن دسته و بدون توقف سیستم، سبد دوم در جریان قرار می گیرد.
– شیر صافی ساده یا موقتی
استرینرهای موقتی ساده ترین و ارزان ترین انواع صافی با طراحی مخروطی یا دیسکی هستند که برای محافظت موقت از تجهیزات در هنگام راه اندازی اولیه به کار می روند. این نوع صافی ها عمدتا بین دو فلنج در خطوط جریان قرار می گیرند و می توان آنها را پس از مدتی از مدار خارج کرد.
– شیر صافی بک فلش
استرینرهای بک فلش دارای قابلیت شست و شوی معکوس هستند و با کمک یک لوله حاوی آب می توان بدون نیاز به باز کردن شیر از مدار رسوبات را از آن پاکسازی کرد. این نوع از شیرهای صافی برای سیستمهای دارای آلودگی زیاد و نیاز به تمیزکاری مداوم کاربرد دارند.
– شیر صافی خود تمیز شونده
همانطور که از نام این شیر مشخص است قابلیت پاکسازی خودکار و بدون دخالت اپراتور را دارد. استرینرهای خود تمیزشوند برای سیستمهائی که کارکرد پیوسته و بدون توقف دارند مورد استفاده قرار می گیرند.
-
انواع شیر صافی براساس جنس بدنه
– شیر صافی چدنی
در طراحی و تولید بدنه شیر صافی چدنی، از آلیاژ چدن داکتیل استفاده می گردد که عمر و دوام بالاتری نسبت به سایر انواع خود دارد. شیر صافی چدنی در سیستم های آبی تا فشار کاری 16 بار کاربرد دارند و عموما دارای توری فولادی و استیل می باشند. انواع شیر صافی چدنی به دلیل جنس بدنه و جنس توری خود در برابر فرسایش و خوردگی از مقاومت بالائی برخوردارند. شکل ظاهری این شیر از یک سه راه ۴۵ درجه تشکیل شده که در قسمت دهانه آن توری استیل نصب می شود. در پوش انتهایی شیر صافی جهت تمیز کردن قسمت توری و استفاده مجدد قابلیت باز و بسته شدن دارد. همچنین می توان گفت که این نوع از شیر صافی برای انتقال آب آشامیدنی بزرگ مناسب است. شیر صافی چدنی در سایزهای 2 الی 12 اینچ قابل ارائه بوده و در محدوده دمای کاری تا 110 درجه سانتی گراد عملکرد مفید دارند. شیر صافی چدنی اغلب در خطوط انتقال آب آشامیدنی بزرگ و سیستمهای آب غیرشرب مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربرد شیر صافی چدنی در محیط‌های کاری در معرض شوک حرارتی و مکانیکی توصیه نمی‌شود.
مزایای شیر صافی چدنی
- قیمت پایین
- عمر و دوام بالا
- مقاومت بالا در برابر خورندگی
- تحمل فشار کاری بالا
– شیر صافی برنجی
جنس بدنه شیر صافی برنجی از جنس آلیاژ برنج یا برنز ریخته‌گری شده و کلاهک آن از جنس آلیاژ برنج فورج شده ساخته می شود و از نظر تحمل فشاری در گروه‌های مختلف ۱۰،۱۶،۲۰ و ۲۵ بار قرار دارد. شیر صافی برنجی در سایزهای ½ تا 2 اینچ تولید و روانه بازار می گردد. مقاومت بالای این آلیاژ ، این شیر را در برابر شکستن و آسیب های فیزیکی، خوردگی اسیدی، بازی و اکسایش مقاوم می سازد.
مزایای شیر صافی برنجی
- قابلیت نصب به صورت افقی و عمودی
- مقاوم در برابر شکستگی
- مقاومت بالا در برابر فرسایش و خورندگی
- تحمل فشار کاری بالا
– شیر صافی فولادی
بازه بالای تحمل فشار کاری در شیر صافی فولادی نشان دهنده میزان مقاومت بالای این محصول است ، شیر صافی فولادی با توجه به کاربرد، طبق استاندارد ASME B16.34 در کلاس‌های مختلفی طراحی و تولید می‌شود. بازه تحمل دمائی شیر صافی فولادی تا ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد می باشد. در شرایطی که محیط کاری نیاز به ایجاد مقاومت مکانیکی و حرارتی داشته و دما و فشار کاری بالا باشد، از شیر صافی فولاد کربنی و یا شیر صافی فولادی ساخته شده از آلیاژ کروم/مولیبدن استفاده می‌شود.
مزایای شیر صافی فولادی
- مقاومت استاتیکی بالا
- مقاومت مکانیکی بالا
- قابلیت تحمل دما و فشار بالا
– شیر صافی استنلس استیل
عموما جنس توری و بدنه شیر صافی استیل از آلیاژ ضدزنگ ساخته می شود و در خطوط و سیال های خاص کاربرد دارند. به دلیل سطح صیقلی آلیاژ استنلس استیل ، امکان تمیزکاری بدنه و توی این شیر به راحتی وجود دارد. شیر صافی استیل در برابر حرارت و خوردگی مقاومت بالائی دارد و به همین دلیل از محبوبیت بالائی در میان صنایع برخوردار است.
مزایای شیر صافی استنلس استیل
- قابلیت نصب به صورت عمودی ، افقی و زاویه دار
- مقاومت بالا در برابر سیالات خورنده
- قابلیت تحمل دما و فشار بالا
- قابلیت تعمیر آسان
- قابلیت پاکسازی آسان
| جنس بدنه | مقاومت در برابر خوردگی | تحمل فشار و دما | کاربردهای اصلی |
|---|---|---|---|
| چدنی | متوسط | متوسط | آب و فاضلاب، تهویه مطبوع |
| فولادی | کم | بالا | نفت و گاز، بخار، شیمیایی |
| استیل | بسیار بالا | بالا | صنایع غذایی، دارویی، شیمیایی |
| برنجی | بالا | متوسط | لوله‌کشی ساختمان، تأسیسات |
| پلی‌اتیلن (PVC) | بسیار بالا | کم |
راهنمای خرید شیر صافی
در هنگام خرید شیر صافی (استرینر)، توجه به چند نکته کلیدی می‌تواند تأثیر مستقیمی بر کارایی و طول عمر تجهیزات داشته باشد. اولین و مهم‌ترین موضوع، توجه به نوع سیال عبوری است؛ چرا که هر نوع سیال – اعم از آب، بخار، گاز، روغن، مواد شیمیایی یا خورنده – نیاز به متریال خاصی برای بدنه و توری شیر دارد. به‌عنوان مثال، شیر صافی از جنس استیل ضدزنگ برای سیالات خورنده یا بهداشتی مناسب است، در حالی‌که فولاد برای سیستم‌هایی با فشار و دمای بالا و چدن برای کاربردهای عمومی مانند آب و فاضلاب انتخاب مناسبی محسوب می‌شود. نکته دوم، فشار و دمای کاری سیستم است که باید با مشخصات فنی شیر صافی هماهنگ باشد تا از بروز آسیب جلوگیری شود. همچنین، اندازه و نوع ذرات معلق موجود در سیال باید در انتخاب سایز توری داخلی مد نظر قرار گیرد تا فیلتراسیون مؤثر انجام شده و افت فشار به حداقل برسد. از دیگر موارد مهم در انتخاب شیر صافی می توان به مدل شیر با توجه به محل و نحوه نصب و همچنین نوع عملکرد سیستم اشاره کرد. همچنین قابلیت تعویض آسان توری و دسترسی سریع برای پاکسازی دوره‌ای یکی از مزایای مهم در نگهداری آسان و کاهش هزینه‌های سرویس است. در نهایت، انتخاب شیر صافی از برند معتبر با استانداردهای ساخت، گواهی‌های کیفی و خدمات پشتیبانی مناسب تضمین‌کننده کارکرد مطمئن و طولانی‌مدت آن خواهد بود.
قیمت شیر صافی
پارامترهای مختلفی بر قیمت شیر صافی تاثیرگذار می باشند که از جمله آنها می توان به برند سازنده، کشور تولید کننده، جنس بدنه، جنس توری صافی، نحوه اتصال، سایز شیر، کلاس کاری و تیپ شیر و… بستگی دارد. برای مثال قیمت شیرصافی 1/2 اینچ برند استارکو 186,000 تومان و شیرصافی 1 اینچ استارکو 455,000 تومان است که با توجه به اینکه برند استارکو برندی ایرانی است این قیمت مقرون به صرفه و اقتصادی به نظر می رسد، اما قیمت محصولات ساخت اروپا از جمله برند خنبره که پیشتاز صنعت شیرآلات صنعتی در جهان به شمار می رود طبیعتا نسبت به محصولات ایرانی و یا چینی بالاتر است که در مقایسه با کیفیت و تکنولوژی ساخت و عمر و دوام محصول کاملا قابل توجیه است. برای مثال قیمت شیرصافی 2 اینچ فلنجی خنبره 26,200,000 تومان است که با توجه به نوع و برند محصول قیمت آن چندان دور از انتظار نیست. چنانچه قصد تهیه و تجهیز سیستم صنعتی خود با این محصول را دارید ؛ جهت دریافت اطلاعات فنی ، مشاوره خرید و به روزترین لیست قیمت شیر صافی از طریق راه های ارتباطی با کارشناسان واحد فنی مجموعه صنعتی ناین در تماس باشید.
