کلید اتومات پمپ آب (ست کنترل پمپ آب)
ست کنترل چیست ؟
ست کنترل یا کلید اتوماتیک دیجیتال پمپ آب، دستگاهی است که برای کنترل خودکار روشن و خاموش شدن پمپ آب در سیستم های آبرسانی خانگی و صنعتی استفاده می شود. این قطعه یک وسیله الکترونیکی است که با استفاده از یک فلوسوئیچ در داخل ساختار خود کمک می کند تا تنها زمانی که نیاز به آب در سیستم وجود دارد پمپ آب روشن باشد و پس از آن با بسته شدن شیرهای آب مصرفی و صفر شدن جریان به صورت اتوماتیک پمپ را خاموش نگه می دارد. ست کنترل عمدتاً در پمپ‌های خانگی کاربرد دارد، زیرا در مناطق شهری معمولاً فشار ورودی آب کافی است. با این حال، این دستگاه برای مواقعی که آب ورودی به پمپ فشار ندارد، مناسب نیست. به عنوان مثال، در مواردی مانند تانکرها، چاه‌ها، یا استخرها که آب راکد است، استفاده از ست کنترل نه تنها کارایی ندارد، بلکه توصیه هم نمی‌شود.
کاربرد ست کنترل پمپ آب
به طور کلی وظیفه و کاربرد ست کنترل پمپ آب ، اتومات کردن ، کنترل و تنظیم فشار آب است. در واقع ست کنترل یکی از ملزومات همراه پمپ آب به شمار می رود که در شبکه های مختلف آبرسانی با هدف کنترل جریان آب پمپ ها و پیشگیری از قطع و وصل شدن مداوم جریان استفاده می شود و از خسارت های وارده به پمپ و سیستم لوله کشی جلوگیری می کند.
به این ترتیب می توان گفت ست کنترل پمپ آب در حوزه های وسیعی کاربرد دارد و در هر سیستمی که پمپ آب به صورت دائمی در برنامه های انتقال آب و سیالات به کار می رود می توان از ست کنترل استفاده کرد . در بخش زیر برخی از مهمترین کاربرد های ست کنترل را به اختصار مورد بررسی قرار داده ایم
- سیستم های آبرسانی خانگی : ست کنترل برای کنترل خودکار پمپ های آبرسانی در منازل و ساختمان ها به کار می رود. این دستگاه کمک می کند تا پمپ تنها با باز شدن شیرهای مصرفی آب روشن شود و به این شکل از مصرف بی مورد انرژی و استهلاک پمپ جلوگیری می کند.
- سیستم های آبیاری : ست کنترل ها در برنامه های مختلف آبیاری می تواند به صورت اتوماتیک و هنگام نیاز پمپ را خاموش و روشن کنند. اینکار می تواند نیاز به نیروی انسانی را کاهش داده و بهره وری را افزایش دهد.
- سیستم های گرمایشی و سرمایشی : ست کنترل ها در سیستم های گرمایشی و سرمایشی که نیاز به استفاده از پمپ آب دارند به تنظیم عملکرد پمپ کمک می کند.
- سیستم های تصفیه آب : استفاده از ست کنترل ها در سیستم های تصفیه آب خانگی و صنعتی نیز برای مدیریت عملکرد پمپ استفاده می شوند.
مزایای استفاده از ست کنترل پمپ آب
پکیج پمپ آب 0.5 اسب پدرولو مدل PKm60 و ست کنترل شوا
استفاده از ست کنترل در سیستم های مختلف مزایای زیادی دارد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- استفاده از ست کنترل ها در سیستم های آبرسانی باعث کنترل و ثابت ماندن فشار آب می شود.
- وجود این قطعه استهلاک پمپ آب را کاهش داده و از خسارات ناشی از نوسانات آب در سیستم جلوگیری می کند.
- نصب آسان و هزینه نگهداری پایینی در مقایسه با کلید اتوماتیک مکانیکی دارد.
- به راحتی عملکرد پمپ را مدیریت می کند و نیازی به نظارت مداوم و کنترل دستی ندارد.
- به دلیل وجود محفظه پلاستیکی ، مقاومت بالائی در برابر شرایط محیطی مختلف به ویژه رطوبت دارد.
- فضای اندکی اشغال می کند ، این امر به ویژه در محیط هایی که با کمبود فضا مواجه هستند مزیت بزرگی محسوب می شود.
- با خاموش کردن خودکار پمپ به کاهش صدای ناشی از کارکرد مداوم پمپ کمک می کند.
- با روشن کردن اتوماتیک پمپ در مواقع نیاز به طور چشمگیری در کاهش مصرف انرژی کمک می کند.
- به دلیل برخورداری از سیستم های حفاظتی مانند تنظیم فشار، امنیت سیستم را بهبود می بخشد.
نحوه عملکرد ست کنترل پمپ آب
ست کنترل مجهز به دیافراگمی حساس است که به یک برد الکترونیکی متصل شده است. زمانی که آب با فشار از این دیافراگم عبور کند، کلید فعال شده و با ارسال برق به پمپ، آن را روشن می‌کند. به عبارت دیگر، هنگام باز کردن شیر آب، ست کنترل وارد عمل شده و پمپ را روشن می‌کند. اما اگر فشاری در پشت پمپ وجود نداشته باشد و آب در سیستم جریان نداشته باشد، کلید اتومات عمل نکرده و پمپ نیز روشن نخواهد شد.
بنابراین، قبل از نصب ست کنترل، باید با استفاده از گیج فشار، فشار آب شهری را اندازه‌گیری کنید. نکته مهم این است که فشار پمپ باید همیشه بیشتر از فشار تعیین‌شده در ست کنترل باشد تا دستگاه به درستی کار کند. برای استفاده از ست کنترل، سیستم آبرسانی باید حداقل فشار اولیه‌ای داشته باشد. این موضوع به دلیل وجود فلوسوئیچ در کلید اتوماتیک دیجیتال است. فلوسوئیچ با حس کردن جریان آب فعال می‌شود و عملکرد کلید را ممکن می‌سازد. زمانی که شیرهای آب بسته شوند، فلوسوئیچ پس از چند ثانیه توقف جریان، غیر فعال شده و در نهایت کلید اتوماتیک خاموش می‌شود.
انواع ست کنترل
ست کنترل از جمله تجهیزات جانبی پمپ آب است که در مدل‌های مختلفی عرضه می‌شود در ادامه، سه نوع رایج ست کنترل پمپ آب به طور کامل توضیح داده می‌شود:
-
ست کنترل ساده
این نوع ست کنترل ابتدایی‌ترین و ساده‌ترین نوع موجود است و عملکرد آن بر اساس حسگر فشار و فلوسوئیچ داخلی است. ست کنترل های ساده قابل تنظیم شدن نیستند و به صورت استاندارد براساس فشار و ارتفاع آبدهی مشخص در مدل های مختلف عرضه می شوند. ست کنترل های ساده نیز به صورت خودکار پمپ را روشن و خاموش می‌کند و برای سیستم های آبرسانی با فشار ثابت و بدون نیاز به تنظیمات پیچیده مناسب هستند. ست کنترل های ساده در مقایسه با دیگر انواع ست کنترل از قیمت پایین تر و در عین حال کاربرد ، نصب و استفاده آسان تری برخوردارند.
-
ست کنترل با پیچ تنظیم
این نوع ست کنترل به یک یا چند پیچ تنظیم مجهز است که کنترل حساسیت فشار را در این دستگاه در دست دارد و به این ترتیب کاربر می تواند فشار شروع و توقف پمپ را برحسب نیاز خود تنظیم کنند. انواع ست کنترل با پیچ تنظیم معمولا برای پمپ های جتی و بشقابی با توان تا یک اسب بخار مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع ست کنترل ها نیز همچنان بدون نیاز به هیدروتانک یا مخزن تحت فشار کار می کنند. از مزایای ست کنترل های دارای پیچ تنظیم انعطاف پذیری بیشتر و کارکرد مطمئن تر به ویژه در سیستمهائی است که نیاز به تنظیمات متغیر دارند. این نوع از ست کنترل ها در مقایسه با نوع ساده خود هزینه بالاتر دارند و تنظیمات اولیه آنها اندکی پیچیده تر است و عموما در ساختمان های چند طبقه یا سیستم های آبیاری که دامنه فشار در آنها متغیر است ، کاربرد دارند.
-
ست کنترل با پیچ تنظیم و هیدروتانک
این نوع ست کنترل در واقع پیشرفته ترین نوع ست کنترل محسوب می شود که همزمان مجهز به پیچ تنظیم و هیدروتانک یا مخزن تحت فشار است. وجود مخزن تحت فشار مخصوص ست کنترل در این سیستم به کاهش تعداد دفعات روشن و خاموش شدن پمپ کمک کرده و فشار آب را ذخیره می کند. همچنین پیچ های تنظیم برای مدیریت و کنترل دقیق دامنه فشار سیستم در این دستگاه تعبیه شده است. این نوع ست کنترل عمدتا برای انتقال آب به طبقات بالا یا مصارف بالا با تغییرات شدید فشار طراحی شده و همراه با انواع پمپ آب تا توان 2 اسب بخار مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه به دلیل وجود مخزن تحت فشار فضای بیشتری اشغال می کند و از هزینه های بالاتر و نصب و نگهداری پیچیده تری در مقایسه با انواع دیگر برخوردارند.
هیدروتانک یا منبع تحت فشار 1.5 لیتری ست کنترل
| ویژگی‌ها | ست کنترل ساده | ست کنترل با پیچ تنظیم | ست کنترل با پیچ تنظیم و هیدروتانک |
|---|---|---|---|
| پیچ تنظیم فشار | ندارد | دارد | دارد |
| قابلیت تنظیم فشار کاری | ندارد | دارد | دارد |
| وجود هیدروتانک (مخزن فشار) | ندارد | ندارد | دارد |
| کاربرد در مصارف خانگی | مصارف ساده | مصارف متوسط | مصارف پیشرفته و فشار بالا |
| ثبات فشار آب | متوسط | خوب | عالی |
| افزایش عمر پمپ | کم | متوسط | زیاد |
| پیچیدگی نصب و تنظیم | ساده | نسبتاً ساده | نسبتاً پیچیده |
| مصرف انرژی | بالا | متوسط | پایین |
| قیمت | پایین | متوسط | بالا |
راهنمای نصب صحیح ست کنترل
نصب و تنظیم صحیح ست کنترل پمپ آب نقش مهمی در عملکرد بهینه سیستم آبرسانی و افزایش عمر پمپ دارد. در ادامه این نوشتار به بررسی مهمترین نکات در نصب این قطعه در سیستم آبرسانی می پردازیم :
- ست کنترل را باید متناسب با فشار و ارتفاع ساختمان و بلوک آپارتمانی انتخاب کنید زیرا انتخاب نامناسب منجر به عملکرد نادرست و در نهایت سوختن دستگاه می شود.
- آب بندی در هنگام نصب ست کنترل اهمیت بسیار زیادی دارد.
- ست کنترل باید در خروجی پمپ و در مسیر لوله کشی قرار گیرد. دقت داشته باشید هیچ شیر خروجی بین ست کنترل و شیر نباید قرار داشته باشد.
- محل نصب این دستگاه باید کاملا خشک ، تمیز و دور از عوامل آسیب زا مانند باران ، نور مستقیم خورشید و یا رطوبت زیاد باشد.
- ست کنترل باید بالاتر از پمپ یا دقیقا روی خود پمپ نصب شود.
- سیم های برق ست کنترل را طبق دستورالعمل به ورودی و خروجی برق پمپ متصل کنید. و به هیچ عنوان از محافظ برق برای ست کنترل استفاده نکنید چرا که در صورت نوسان برق و قطع شدن لحظه ای برق تنظیمات آن تغییر خواهد کرد.
- در صورتی که آب دارای آلودگی ، ذرات معلق و یا رسوب و گل و لای است باید از قیلتر یا صافی در ورودی پمپ استفاده شود.
- فشار پمپ آب حداقل باید یک بار بیشتر از فشار کلید اتوماتیک دیجیتال باشد.
نحوه تنظیم ست کنترل
برای تنظیم ست کنترل، ابتدا شیر آب را کاملاً باز کنید تا ست کنترل دستور روشن شدن پمپ را صادر کند. سپس شیر خروجی پمپ را ببندید و صبر کنید تا پمپ خاموش شود. در مرحله بعد، شیر آب را کمی باز کنید. اگر پمپ شروع به کار کرد، پیچ تنظیم ست کنترل را به سمت چپ (منفی) بچرخانید. سپس، شیر آب را تا نیمه باز کنید. اگر پمپ به درستی روشن شد، تنظیم دستگاه کامل است و نیازی به تغییرات بیشتر نیست. اما اگر پمپ روشن نشد، پیچ تنظیم را به سمت راست (مثبت) بچرخانید و دوباره عملکرد را بررسی کنید.
مراحل راه اندازی ست کنترل
- شیر آب را باز کنید تا پمپ روشن شود.
- سپس شیر آب را ببندید و صبر کنید تا پمپ خاموش شود.
- این بار شیر آب را با شدت کمتری نسبت به قبل باز کنید:
- اگر پمپ روشن شد، پیچ تنظیم را به سمت چپ (منفی) بچرخانید.
- اگر شیر آب را تا نیمه باز کردید و پمپ به درستی شروع به کار کرد، تنظیم انجام شده است.
- اگر پمپ روشن نشد، پیچ تنظیم را به سمت راست (مثبت) بچرخانید و تست کنید.
- در صورتی که پمپ خاموش نمی‌شود، پیچ تنظیم را کمی باز کنید. اگر همچنان مشکل ادامه داشت و پمپ روشن نمی‌شود، پیچ تنظیم را به میزان مناسب سفت‌تر کنید.
عیب یابی ست کنترل پمپ آب
- روشن و خاموش شدن مداوم پمپ بدون باز بودن شیر آب: علت این امر این است که فشار استارت ست کنترل بیشتر از فشار آب شهری تنظیم شده است. در این شرایط باید پیچ تنظیم ست کنترل را به سمت منفی ( چپ ) بچرخانید و فشار استارت را کم کنید. دقت داشته باشید فشار استارت باید همیشه کمتر از فشار آب شهری تنظیم شود زیرا کلید اتومات های دیجیتال معمولا مخزن باد ندارند.
- افت تدریجی فشار پس از خاموش شدن پمپ: اگر فشار استارت بالاتر از فشار آب شهری تنظیم شده باشد پمپ مداوم روشن و خاموش می شود و پس از خاموش شدن پمپ فشار به تدریج کاهش می یابد تا به سطح فشار آب شهری برسد. برای رفع این مشکل زمانی که پمپ خاموش می شود پس از چند دقیقه به نشانگر فشار یا گیج فشار نگاه کنید تا فشار آب شهری را بدست آورید و تنظیمات دستگاه خود را براساس آن انجام دهید.
- عدم عملکرد ست کنترل به دلیل افت فشار آب شهری: در این حالت فشار آب شهری کمتر از میازن لازم برای فعال شدن ست کنترل است و برای تنظیم مجدد باید برق پمپ را یک بار قطع و دوباره وصل کنید و یا دکمه ریست روی اتومات دیجیتال را فشار دهید تا پمپ مجددا روشن شود.
راهنمای خرید ست کنترل
کاربرد ست کنترل بر اساس نیاز، تعداد طبقات، و شرایط سیستم لوله‌کشی متفاوت است. بنابراین، برای انتخاب و خرید ست کنترل مناسب، بررسی دقیق این عوامل ضروری است. برخی از مدل‌ها به طور خاص برای استفاده در ساختمان‌های با طبقات پایین طراحی شده‌اند، در حالی که انواع دیگر، با قابلیت تنظیم فشار ورودی، برای طبقات بالا مناسب هستند و معمولاً با نام ست کنترل‌های دیجیتال عرضه می‌شوند.
یک نکته مهم در عملکرد ست کنترل‌ها این است که برای کارکرد صحیح، به فشار اولیه آب شهری نیاز دارند. در نتیجه، اتصال مستقیم این دستگاه به مخازن یا منابع آب ممکن است باعث عملکرد نامناسب آنها شود. همچنین، عواملی مانند نصب صافی و شیر یکطرفه در مسیر پمپ، نقش مؤثری در بهبود عملکرد ست کنترل و استفاده بهینه از آن در سیستم آبرسانی دارند. در بخش زیر برخی از مهمترین نکاتی که هنگام خرید ست کنترل باید در نظر داشته باشید مورد بررسی قرار گرفته است :
- بررسی فشار آب شهری: دقت داشته باشید اگر فشار آب شهری کم باشد باید مدل هائی انتخاب کنید که در بازه فشار پایین قابلیت کاربرد دارد. درصورتی که در مناطقی که فشار ورودی آب پایین است می خواهید از ست کنترل استفاده کنید ممکن است نیاز به استفاده از پمپ کمکی و یا ست کنترل های با ویژگیهای خاص داشته باشید. اگر فشار آب نوسان دارد بهتر است از انواع ست کنترل با پیچ تنظیم یا هیدروتانک استفاده کنید. اگر در مناطقی زندگی می کنید که امکان کمبود آب وجود دارد بهتر است ست کنترلی انتخاب کنید که دارای سیستم حفاظت در برابر خشک کار کردن باشد.
- نوع و ظرفیت پمپ آب: ست کنترلی را انتخاب کنید که توان و ظرفیت پمپ آب شما سازگار باشد. اطمینان حاصل کنید که دستگاه مورد نظر شما می تواند فشار خروجی پمپ را تحمل کند.
- نوع مصرف و محل استفاده: نوع کاربرد ست کنترل مورد نظر خود را تعیین کنید. مشخص کنید این دستگاه را برای مصارف خانگی خود نیاز دارید یا برای مصارف نیمه صنعتی و یا آبرسانی در ساختمان های چند طبقه. همچنین در نظر داشته باشید اگر این دستگاه را برای آبیاری و یا استفاده در باغ نیاز دارید باید ست کنترل های مخصوص با قابلیت تنظیم فشار و کار با حجم بالای آب خرید کنید.
- جنس بدنه و مقاومت: دقت داشته باشید جنس بدنه ست کنترل مورد نظر از مقاومت کافی برای محل شما برخوردار باشد. اگر ست کنترل در شرایط محیطی خاصی نصب می شود مدلی انتخاب کنید که عایق بندی مناسب داشته و مقاومت کافی در برابر عوامل محیطی را دارا باشد.
- برند و کیفیت: ست کنترل های طراحی و ساخت برندهای معتبر قاعدتا از استانداردهای کیفی و عملکرد بالاتری برخوردارند. از آنجا که سلامت و عملکرد این قطعه در سلامت و عملکرد کل سیستم آبرسانی شما تاثیر فراوانی دارد سعی کنید محصولی انتخاب کنید که از برندی معتبر بوده و دارای ضمانت و پشتیبانی مناسب باشد.
- نصب و نگهداری: به طور کلی محصولاتی که نیاز به تنظیمات پیچیده ندارند و نگهداری آسان تری دارند گزینه های بهتری برای کاربران خانگی به شمار می آیند. در صورتی که تخصص لازم برای نصب و همچنین نگهداری های دوره ای دستگاه مورد نظر خود را ندارید از کارشناسان این حوزه بهره بگیرید.
قیمت ست کنترل پمپ آب
قیمت ست کنترل به دلیل تنوع گسترده این محصول به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. برای مثال انواع ست کنترل ساده در مجموع به دلیل سادگی ساختار و عملکرد خود از قیمت پایین تری در مقایسه با ست کنترل های دارای پیچ تنظیم و هیدروتانک برخوردار است. در مقابل ست کنترل های پیشرفته قابل تنظیم و دارای هیدروتانک به دلیل پیچیدگی ساختار و ابزارهای جانبی خود بالاترین قیمت را دارند. از سوی دیگر ست کنترلهایی که برای پمپ های پرقدرت طراحی شده اند و قابلیت تحمل فشارهای بالاتر را دارند نیز گران تر هستند. همچنین قیمت ست کنترل ارتباط مستقیم با جنس بدنه و کیفیت ساخت آن دارند. برای مثال مدل هایی که بدنه مقاوم در برابر رطوبت و زنگ زدگی دارند به مراتب قیمت بالاتری دارند. درنظر داشته باشید محصولات وارداتی به ویژه ست کنترل های تولید برندهای معتبر اروپایی معمولا گران تر از ست کنترل های ساخت چین و ایران هستند. در نهایت برای تعیین قیمت ست کنترل، باید نیازها و شرایط خاص سیستم آبرسانی خود را بررسی کنید. انتخاب دستگاهی که علاوه بر تطابق با نیازهای شما، کیفیت و دوام مناسبی داشته باشد، می‌تواند بهترین ارزش را ارائه دهد.