سم پاش
یکی از روش های مبارزه با علف های هرز، حشرات، آفات و بیماری ها در باغ های میوه و فضاهای سبز استفاده از سموم شیمیایی است. این مواد باید به صورت یکنواخت با مقدار تعیین شده ای پاشیده شوند، به همین دلیل برای این کار از سم پاش ها استفاده می گردد. سم پاش ها در انواع، اندازه ها و ظرفیت های مختلف موجود می باشند که متناسب با نوع سم و وسعت محل موردنظر انتخاب می شوند.
مطالعه بیشتر: معرفی انواع فیلتر تصفیه آب
طبقه بندی فن آوری های سم پاش
روش های سم پاشی به صورت حجم بالا (HV)، حجم کم (LV) و حجم خیلی کم (ULV) طبقه بندی شده اند که این طبقه بندی با توجه به حجم کل مایع پاشیده شده در واحد سطح زمین انجام می گردد. در ابتدا، سم پاشی حجم بالا برای استفاده از آفت کش ها به کار می رفت ولی با ساخت آفت کش های جدید تمایل به استفاده از حداقل مایع رقیق کننده سم افزایش پیدا کرد. در سم پاشی اندازه مطلوب قطرات سم متناسب با نوع آفت متفاوت است. قطرات کوچک برای کنترل حشرات و آفت ها به کار می روند در صورتی که از قطرات بزرگ تر برای مبارزه با علف های هرز استفاده می شود.
نوع دستگاه یا ماشینی که برای پاشش سم استفاده می شود به روش سم پاشی و اندازه قطرات سم بستگی دارد. به عنوان مثال اندازه قطرات، سطح پوشش دهنده و فاصله پاشش عواملی هستند که در تعیین نوع دستگاه یا ماشین موثر می باشند. بر این اساس انواع مختلف سم پاش ها برای کاربرد در شرایط مختلف از نظر نوع و اندازه سم، شرایط مختلف مزارع، باغ ها، گلخانه ها و نوع آفت وجود دارد. این سم پاش ها در اندازه های مختلف از دستی با حجم و ظرفیت کم تا انواع تراکتوری موجود می باشند. نیروی مورد نیاز سم پاش از دست کاربر، موتورهای کوچک یا محور توان دهی تراکتور تأمین می گردد. در برخی شرایط سم پاشی به صورت بسیار وسیع با سم پاش های تراکتوری در مزارع انجام می گردد در صورتی که امروزه استفاده از سم پاش های بسیار دقیق که سم را در اندازه های بسیار کم و به صورت کنترل شده در سطوح بسیار کوچک و هدف گذاری شده می باشند، به کار می روند.
انجام پاشش سم موجود در مخزن سم پاش ها با ایجاد فشار و یا ترکیبی از فشار و مکش انجام می گردد. در برخی از سم پاش هایی که با فشار مثبت کار می کنند مایع سم از مخزن و از طریق لوله ای به مجرایی که هوای تحت فشار از آن خارج می گردد منتقل می شود. در انتهای لوله، افشانک وجود دارد که مایع سم را به صورت پودری به مجرای عبور جریان تزریق می کند و سم توسط جریان هوا به محیط منتقل می گردد.
مطالعه بیشتر: معرفی 10 برند برتر دستگاه تصفیه آب
مطالعه بیشتر: همه چیز در مورد دستگاه های تصفیه آب؟
سم پاش های مختلفی از نظر ظرفیت کار، منبع تأمین نیرو و چگونگی حمل و جابجایی وجود دارد که در این مقاله به بررسی مهم ترین انواع سم پاش هایی که در باغبانی به کار می روند، پرداخته ایم.
1. سم پاش های دستی
سم پاش هایی هستند که نیروی مورد نیاز برای پاشش و حمل آن ها با دست کاربر تأمین می شود. این سم پاش ها مناسب برای سطوح و فضاهای کوچک و محدود می باشند. ظرفیت مخزن آن ها کم بوده و معمولاً از چند لیتر بیشتر نیست. در برخی از این سم پاش ها از ترکیب فشار و مکش برای پاشش استفاده می گردد مانند سم پاش ماشه ای، سم پاش لوله ای دستی، سم پاش گلخانه ای و امشی.
سم پاش ماشه ای
کوچک ترین و ساده ترین سم پاش دستی که برای سطوح بسیار محدود به کار می رود سم پاش های ماشه ای (sprayer triggle) هستند که از مخزن و بدنه تشکیل شده است.
پاشش در این وسیله از ترکیب فشار و مکش پدید می آید. هنگامی که دسته به وسیله دست کاربر جمع می شود پیستون با حرکت به سمت عقب ضمن جمع کردن فنر در داخل محفظه سیلندر و سم موجود در سیلندر و مجرای داخلی بدنه را تحت فشار قرار می دهد. فشار مایع، ساچمه را بر روی مجرای ورودی هدایت کرده و آن را مسدود می کند. مایع تحت فشار به سمت مجرای خروجی هدایت شده و با جلو راندن سوزن مجرای خروجی از افشانک به صورت پودری خارج می گردد. با رها شدن دسته پیستون با نیروی فنر به جلو رانده می شود و فشار داخل بدنه قطع می گردد و فنر برگرداننده، سوزن مجرای خروجی را به عقب رانده و این مجرا مسدود می شود. در این حالت فشار منفی، مکش ایجاد شده در فضای داخلی بدنه ساچمه را از محل خود بلند کرده و مجرای ورودی باز می شود و مایع سم از مخزن به داخل فضای بدنه کشیده می شود.
سم پاش لوله ای دستی
سم پاش لوله ای دستی فاقد مخزن سم می باشد و از یک لوله به طول 2/5 متر تا 3/5 متر تشکیل شده است.
یک سر این لوله تلمبه و افشانک و در سر دیگر آن یک شیلنگ با صافی قرار دارد. هنگام سم پاشی انتهای شیلنگ که مجهز به صافی است را داخل ظرف حاوی محلول سم قرار می دهند. با جلو راندن قسمت متحرک دسته، پیستون داخل لوله جلو رفته و مایع درون لوله را با فشار از افشانک خارج می کند. با عقب رفتن دسته متحرک و پیستون، در لوله مکش ایجاد شده و از ظرف مایع به درون لوله کشیده می شود. از این وسیله برای از بین بردن آفات در باغچه ها و محیط های کوچک استفاده می شود.
سم پاش دستی گلخانه ای
سم پاش دستی گلخانه ای نیز نوعی سم پاش لوله ای دستی است با این تفاوت که این سم پاش دارای یک مخزن ثابت با حجم 2 الی 3 لیتر می باشد.
امشی
در نوعی دیگر از سم پاش های دستی که در ایران با نام امشی شناخته می شوند، پاشش با ایجاد فشار انجام می گردد. این وسیله از یک مخزن و تلمبه دستی تشکیل شده است. پیستون تلمبه در داخل سیلندر حرکت کرده و هوا را ضمن حرکت به جلو به دو قسمت مساوی تقسیم می کند، یک قسمت را داخل مخزن سم و قسمت دیگر را مستقیماً به آخر استوانه ای که در انتهای آن بخش قرار دارد می فرستد. به خاطر اختلاف فشاری که در بالای مخزن به وجود می آید سم به صورت ذرات ریز به بیرون پرتاب می گردد. از این وسیله برای پخش سمومی که کاملاً حلال هستند در محیط های کوچک استفاده می گردد.
مطالعه بیشتر: معرفی 10 برند برتر دستگاه تصفیه آب
2. سم پاش پشتی (Knapsack sprayer)
سم پاش پشتی تلمبه ای
این سم پاش ها برای محلول پاشی در باغ های میوه و فضاهای سبز کوچک (کمتر از 1 هکتار) کاربرد دارند. اجزای اصلی تشکیل دهنده این سم پاش ها شامل مخزن، صافی، تلمبه دستی، شیلنگ، میل افشانک (لانس)، افشانک و بند است. سم پاش های پشتی تلمبه ای از نظر نوع فشار که بر مایع برای سم پاشی وارد می شود به دو نوع فشار دائم و فشار متناوب تقسیم می شوند.
در نوع فشار دائم مخزن طوری است که تحمل فشار هوا را تا حدود 8 اتمسفر دارد. این فشار هوا به وسیله یک تلمبه دستی که به مخزن نصب است ایجاد می شود. پس از ریختن مایع سم تا حداکثر 2/3 حجم مخزن، کاربر قادر است با زدن تلمبه فشار لازم را در مخزن ایجاد نماید. با وجود چنین فشاری مایع سم از طریق شیلنگ به میل افشانک می رسد و آماده است تا با فشار دادن دسته و باز شدن شیر با فشار زیاد از افشانک خارج گردد. در این صورت عملیات پاشش سم به طور دائم تا زمانی که فشار مطلوب وجود دارد انجام می گیرد. برخی از این سم پاش ها مجهز به فشار سنج برای نشان دادن فشار داخل مخزن و شیر فشار شکن برای جلوگیری از خطرات احتمالی ناشی از افزایش بیش از حد فشار می باشد. مخزن در گذشته فلزی بود ولی اکنون اغلب از پلاستیک فشرده ساخته می شود و حجم آن بین 10 تا 15 لیتر است. تلمبه دستی در مخزن و درون مایع سم غوطه ور است و روزنه خروجی هوای فشرده آن مجهز به شیر (سوپاپ) یک طرفه است. یعنی فقط به هوا اجازه ورود به مخزن را می دهد و مانع از ورود مایع سم به تلمبه می شود.
در قسمت دسته، یک شیر تعبیه شده تا خروج سم تحت کنترل باشد. برای جلوگیری از انسداد افشانک چندین صافی وجود دارد از جمله صافی اولیه در موقع ریختن سم، صافی ورودی مایع به شیلنگ و صافی موجود در میل افشانک، طول شیلنگ و میل افشانک 1/5 الی 2 متر است. قطر افشانک ها متفاوت بوده و برای اهداف مختلفی ساخته شده اند. هر چه قطر افشانک کمتر باشد و فشار هوای داخل مخزن بیشتر باشد مایع به ذرات ریزتری تبدیل می شود. افشانک های با قطر زیاد برای سم پاشی فواصل دوردست به کار می رود. در بعضی از میل افشانک های این سم پاش میله ای برای تنظیم میزان خروج مایع سم از افشانک وجود دارد که به وسیله آن می توان طول پاشش و میزان پاشش را تغییر داد. میزان پاشش سم در این سم پاش ها حدود 1 تا 1/3 لیتر در دقیقه می باشد. در سم پاش های تلمبه ای نوع فشار متناوب، همزمان با عملیات سم پاشی باید مدام تلمبه دستی را زد تا این مایع سم در شیلنگ با فشار مورد نیاز جاری شود. اجزای این سم پاش ها شامل مخزن، تلمبه دستی و اهرم آن، شیلنگ و افشانک است.
اصول کار آن بدین ترتیب است که در مخزن فقط مایع سم وجود دارد و هیچ گونه فشاری بر روی مایع نیست. به همین دلیل مخزن لازم نیست فشار زیادی را تحمل کند و مایع به وسیله تلمبه دستی مکیده شده و با فشار در شیلنگ جاری می شود. نوع تلمبه دستی، پیستونی یا دیافراگمی است که در قسمت های ورودی و خروجی سم به تلمبه شیر یک طرفه قرار دارد. چون دبی مایع خروجی در این تلمبه ها یکنواخت نیست، در قسمت دهش (خروجی) این تلمبه ها یک عدد محفظه هوا قرار دارد که مقداری مایع در آن ذخیره می شود و مکث های کوتاه بین دهش و مکش را جبران می کند.
فشار تولید شده به وسیله ی این تلمبه ها بین 3 تا 4 اتمسفر است. برای تولید فشار مورد نیاز ابتدا قبل از باز کردن شیر موجود روی دسته، چند بار تلمبه زده می شود تا فشار به حد کافی بالا برود. حجم مخزن بین 10 تا 20 لیتر است. برای این که عمل تلمبه زنی به خوبی صورت گیرد، سم پاش را باید کاملاً به پشت سوار کرد و بند سم پاش را تا جایی که ممکن است محکم نمود و اهرم را به طور کامل تا آخرین نقطه ممکن بالا و پایین داد. میزان پاشش حداکثر 1 لیتر بر دقیقه است.
مطالعه بیشتر: معرفی 10 برند برتر دستگاه تصفیه آب
سم پاش پشتی موتوری
برای سهولت کار و نیز افزایش بازده عملیات سم پاشی، این سهم پاش ها ساخته و ارائه شده اند که موتور توان لازم برای تأمین فشار در میان سم و پاشیدن آن را بر عهده دارد. اجزاء اصلی این سم پاش ها شامل مخزن سم، بدنه، بند و پشتی، موتور احتراقی، پمپ دوار، پروانه تولید باد (دمنده)، شیلنگ، دسته سم پاشی، افشانک و صافی ها.
سم پاش های پشتی موتوری هم دو نوع اند که در نوع اول (پودرپاش) اجزاء تشکیل دهنده همانند سم پاش های پشتی تلمبه ای فشار متناوب است و در آن برای ایجاد فشار به جای تلمبه دستی از یک پمپ دوار استفاده شده است. این پمپ به وسیله یک موتور احتراقی دو زمانه تک سیلندر کار می کند. فشار تولید شده به وسیله ی پمپ حدود 10 اتمسفر است. این فشار طول پاشش در حدود 8 متر را تأمین می کند.
مخزن سم پاش پلاستیکی است و حجمی در حدود 10 الی 20 لیتر دارد. بدنه برای نصب اجزاء بر آن و به پشت گرفتن سم پاش توسط بند بسیار سبک ساخته شده است و محل نصب موتور به آن به لرزه گیر مجهز است. موتور احتراقی دارای حجمی بین 20 تا 45 سانتی متر مکعب می باشد و توان آن معادل 0/9 تا 1/5 اسب بخار می باشد و پمپ به طور مستقیم به محور خروجی موتور متصل است.
سم از مخزن به وسیله پمپ مکیده شده و با فشار در شیلنگ جاری می شود. در مسیر خروج مایع از پمپ از یک فشارشکن استفاده شده است تا مازاد مایع پمپاژ شده یا همه آن در صورتی که از افشانک خارج نشود دوباره به مخزن برگردد. بدین ترتیب عمل هم زدن محلول در داخل مخزن نیز انجام می شود. با فشار دادن اهرم روی دسته، شیر آن باز شده و مایع با فشار به افشانک می رسد و توسط آن به صورت قطرات ریز در آمده و در اطراف پاشیده می شود. میزان پاشش این سم پاش ها 0/5 تا 1/5 لیتر در دقیقه است.
در سم پاش های نوع دوم (ذره پاش) که بیشتر از نوع اول کاربرد دارد، وظیفه اصلی موتور، دوران یک پروانه است این پروانه بادی را با سرعت 60 الی 120 متر بر ثانیه تولید می کند که میزان جابجایی هوا 200 الی 300 لیتر در ثانیه است. وقتی مایع سم توسط افشانک مخصوص در مسیر این جریان باد قرار می گیرد، به ذرات بسیار ریزی در حد 40 تا 150 میکرون تبدیل می شود. سرعت باد مزبور این ذرات را تا فاصله 10 تا 15 متری پرتاب می نماید. قدرت موتور 2 تا 5 اسب بخار است و میزان پاشش سم حدود 0/1 تا 3 لیتر در دقیقه می باشد.
مطالعه بیشتر: معرفی 10 برند برتر دستگاه تصفیه آب
برای خروج سم از مخزن و رسیدن آن به افشانک به دو روش عمل می شود.
- به صورت ثقلی و خلأ نسبی که در سر افشانک در اثر وجود سرعت باد ایجاد می شود.
- استفاده از یک پمپ دوار کوچک با فشاری معادل 1/5 اتمسفر که وسیله موتور همزمان با پروانه می چرخد، استفاده از این پمپ کمک می کند تا از افشانک های کم قطر استفاده شود و قطرات مایع سم به ذرات بسیار ریز مایع تبدیل می شود. در نتیجه در مصرف سم و آب صرفه جویی می شود.
به منظور ایجاد فشار نسبی در مخزن برای خروج آسان تر سم و همچنین جبران خلأیی که در اثر تخلیه سم ممکن است در مخزن پیش بیاید مجرایی برای ارسال هوا از دمنده به مخزن به وجود بیاید. دهانه مجرای ورودی هوا در داخل و بالاترین قسمت مخزن است به گونه ای که امکان رفتن سم از طریق آن به قسمت دمنده وجود نداشته باشد.
به منظور هدایت جریان پاشش در جهت دلخواه و شکل دادن به آن، توری های مختلفی برای دهانه سم پاش ساخته شده است.
از این سم پاش ها می توان برای پخش کودها و سم هایی که به صورت گرد هستند، استفاده کرد. برای این منظور باید قطعاتی را به آن ها نصب و اضافه نمود. از جمله شیلنگ خروجی سم باید قطر بیشتری (حدود 2/5 سانتی متر) داشته باشد. به همین دلیل چنین قطری در محل خروج سم از مخزن پیش بینی شده است. این شیلنگ بعد از دهانه دمنده به لوله اصلی هوا نصب می شود و گرد را در معرض جریان هوا قرار می دهد. کنترل میزان پاشش با تنظیم سرعت جریان هوا خواهد بود. در محل نصب شیلنگ به لوله هوا، قطر لوله به وسیله قرار دادن یک قطعه اضافی کاهش می یابد که باعث افزایش سرعت هوا می گردد. برای ایجاد فشار نسبی بیشتر در داخل مخزن جهت خروج گرد از آن، قطر لوله ورودی هوا از دمنده به مخزن نیز باید بیشتر از قبل (حالت مایع پاشی) باشد.
برای سوزاندن علف های هرز و دفع بعضی آفات می توان با کمی تغییرات، سم پاش را به شعله افکن تبدیل کرد. این عمل با تعویض لوله هوا و جایگزین نمودن آن با قطعه دیگری که شامل یک لوله فلزی و یک محفظه اشتعال (ایجاد شعله) است، صورت می گیرد. نحوه ی کار بدین ترتیب است که شعله افکن به لوله خرطومی متصل می شود و در مخزن، سم سوخت مناسب مانند گازوئیل و نفت ریخته می شود. با عبور جریان هوا با سرعت زیاد از یک مجرای کم قطر و قرار گرفتن سوخت در معرض این جریان شدید، سوخت به ذرات بسیار ریزی تبدیل می شود. در این حالت مخلوط سوخت و هوا آماده اشتعال است که با دریافت حرارت از یک شعله مشتعل می شود. در این جا سوخت از طریق شیلنگ نازک سیم به ابتدای شعله افکن می رسد و با اتصال به یک لوله فلزی سوخت به سر افشانک می رسد. با تنظیم میزان جریان هوا و سرعت آن رنگ شعله قابل تنظیم است. بهترین حالت داشتن رنگ آبی است که بیشترین حرارت را تولید کرده و آلودگی هم به دنبال نخواهد داشت. از شعله افکن می توان برای داغ کردن اجسام و ضد عفونی کردن زمین، خاک و ساختمان های دامداری و مرغ داری نیز استفاده کرد. میزان خروج سوخت از افشانک حدود 0/2 تا 0/3 لیتر در دقیقه است که بدین ترتیب اگر حجم مخزن 15 لیتر باشد حدود 50 تا 75 دقیقه طول می کشد که سوخت در مخزن به اتمام برسد.
مطالعه بیشتر: معرفی 10 برند برتر دستگاه تصفیه آب
برای خروج سم از مخزن و رسیدن آن به افشانک به دو روش عمل می شود.
- به صورت ثقلی و خلأ نسبی که در سر افشانک در اثر وجود سرعت باد ایجاد می شود.
- استفاده از یک پمپ دوار کوچک با فشاری معادل 1/5 اتمسفر که وسیله موتور همزمان با پروانه می چرخد، استفاده از این پمپ کمک می کند تا از افشانک های کم قطر استفاده شود و قطرات مایع سم به ذرات بسیار ریز مایع تبدیل می شود. در نتیجه در مصرف سم و آب صرفه جویی می شود.
به منظور ایجاد فشار نسبی در مخزن برای خروج آسان تر سم و همچنین جبران خلأیی که در اثر تخلیه سم ممکن است در مخزن پیش بیاید مجرایی برای ارسال هوا از دمنده به مخزن به وجود بیاید. دهانه مجرای ورودی هوا در داخل و بالاترین قسمت مخزن است به گونه ای که امکان رفتن سم از طریق آن به قسمت دمنده وجود نداشته باشد.
به منظور هدایت جریان پاشش در جهت دلخواه و شکل دادن به آن، توری های مختلفی برای دهانه سم پاش ساخته شده است.
از این سم پاش ها می توان برای پخش کودها و سم هایی که به صورت گرد هستند، استفاده کرد. برای این منظور باید قطعاتی را به آن ها نصب و اضافه نمود. از جمله شیلنگ خروجی سم باید قطر بیشتری (حدود 2/5 سانتی متر) داشته باشد. به همین دلیل چنین قطری در محل خروج سم از مخزن پیش بینی شده است. این شیلنگ بعد از دهانه دمنده به لوله اصلی هوا نصب می شود و گرد را در معرض جریان هوا قرار می دهد. کنترل میزان پاشش با تنظیم سرعت جریان هوا خواهد بود. در محل نصب شیلنگ به لوله هوا، قطر لوله به وسیله قرار دادن یک قطعه اضافی کاهش می یابد که باعث افزایش سرعت هوا می گردد. برای ایجاد فشار نسبی بیشتر در داخل مخزن جهت خروج گرد از آن، قطر لوله ورودی هوا از دمنده به مخزن نیز باید بیشتر از قبل (حالت مایع پاشی) باشد.
برای سوزاندن علف های هرز و دفع بعضی آفات می توان با کمی تغییرات، سم پاش را به شعله افکن تبدیل کرد. این عمل با تعویض لوله هوا و جایگزین نمودن آن با قطعه دیگری که شامل یک لوله فلزی و یک محفظه اشتعال (ایجاد شعله) است، صورت می گیرد. نحوه ی کار بدین ترتیب است که شعله افکن به لوله خرطومی متصل می شود و در مخزن، سم سوخت مناسب مانند گازوئیل و نفت ریخته می شود. با عبور جریان هوا با سرعت زیاد از یک مجرای کم قطر و قرار گرفتن سوخت در معرض این جریان شدید، سوخت به ذرات بسیار ریزی تبدیل می شود. در این حالت مخلوط سوخت و هوا آماده اشتعال است که با دریافت حرارت از یک شعله مشتعل می شود. در این جا سوخت از طریق شیلنگ نازک سیم به ابتدای شعله افکن می رسد و با اتصال به یک لوله فلزی سوخت به سر افشانک می رسد. با تنظیم میزان جریان هوا و سرعت آن رنگ شعله قابل تنظیم است. بهترین حالت داشتن رنگ آبی است که بیشترین حرارت را تولید کرده و آلودگی هم به دنبال نخواهد داشت. از شعله افکن می توان برای داغ کردن اجسام و ضد عفونی کردن زمین، خاک و ساختمان های دامداری و مرغ داری نیز استفاده کرد. میزان خروج سوخت از افشانک حدود 0/2 تا 0/3 لیتر در دقیقه است که بدین ترتیب اگر حجم مخزن 15 لیتر باشد حدود 50 تا 75 دقیقه طول می کشد که سوخت در مخزن به اتمام برسد.
توصیه می شود از تبدیل ذره پاش به شعله افکن به علت خطرات زیادی که می تواند برای کاربر و دیگران ایجاد کند خود داری نمایید. استفاده از شعله افکن هایی که به همین منظور ساخته شده اند مناسب تر و کم خطر تر می باشد.
مطالعه بیشتر: معرفی 10 برند برتر دستگاه تصفیه آب
سم پاش های چرخدار موتوری (فرغونی)
برای سم پاشی درختان میوه و درختچه های زینتی بلند و فضاهای سبز و گل کاری شده از این سم پاش ها استفاده می شود. اجزاء اصلی آن شامل مخزن سم، موتور محرک، پمپ، شیلنگ، میل افشانک، صافی، بدنه و چرخ. جنس مخزن ممکن است فلزی یا پلاستیکی باشد که حجمی در حدود 60 تا 200 لیتر دارد. دریچه ای برای ریختن محلول سم و آب وجود دارد. در قسمت زیرین هم شیر تخلیه برای شست و شوی مخزن تعبیه شده است.
موتور محرک معمولاً یک موتور احتراقی تک سیلندر دو یا چهار زمانه بنزینی است که دارای قدرتی در حدود 3 تا 10 اسب بخار است. وظیفه موتور تأمین توان موردنیاز پمپ می باشد، انتقال نیرو از موتور به پمپ ممکن است توسط تسمه و چرخ تسمه، رابط اتصال مستقیم (کوپلینگ) و زنجیر و چرخ زنجیر باشد. توان از موتور به محور ورودی پمپ می رسد و پمپ به وسیله یک مکانیزم لنگ حرکت چرخشی به حرکت رفت و برگشتی تبدیل می شود. این قسمت نیز در روغن غوطه ور می گردد.
پمپ های مورد استفاده در این سم پاش ها اغلب پیستونی است که فشاری معادل 30 اتمسفر دارد. با این فشار پاشش به طول بیش از 15 متر امکان پذیر است همچنین میزان پاشش نیز حدود 1 تا 3 لیتر در دقیقه می باشد. این پمپ ها نیز دارای 2 یا 3 عدد پیستون است که عمل مکش را از مخزن انجام داده و مایع را در شیلنگ ها جاری می سازند. دبی این پمپ حدود 10 تا 20 لیتر در دقیقه است که مازاد مصرف افشانک به مخزن بر می گردد تا عمل همزنی محلول را انجام دهد. قسمت های تشکیل دهنده پمپ علف زن و متعلقات آن شامل محفظه لنگ، پیستون ها، شیرهای یک طرفه، شیر فشار شکن و تنظیم فشار، فشار سنج، انباره هوا و شیرهای خروجی است.
شیلنگ های موجود در این سم پاش ها سه نوع هستند: شیلنگ مکش سم که قطری بیش تر از همه دارد (حدود 2/5 سانتی متر قطر)، شیلنگ برگشتی که قطر آن کمتر از اولی است و شیلنگ سم پاشی که معمولاً دارای طولی بیش از 15 متر است تا این که بدون جابجایی سم پاش محدوده بیشتری سم پاشی شود. برای سهولت جمع آوری و باز نمودن شیلنگ و همچنین جلوگیری از خم شدن و شکستن آن، قرقره ای برای جمع آوری شیلنگ بر روی برخی از سم پاش ها وجود دارد. این مدل سم پاش نیز دارای 2، 3 و 4 چرخ می باشد که به منظور سهولت در تردد مورد استفاده قرار می گیرند.
روش راه اندازی سم پاش چرخدار موتوری به این ترتیب است که بعد از این که مایع یا پودر سم انتخاب شد ابتدا مخزن به اندازه کافی از آب پر می شود و سپس مایع سم به آرامی به داخل مخزن ریخته می شود. هنگام ریختن آب و سم باید از صافی استفاده شود و معمولاً دریچه مخزن دارای یک عدد صافی می باشد. هنگام استفاده از سم های پودری و گردی در ابتدا لازم است یک سطل سم را با آب مخلوط کرده، سپس به مخزن سم پاش ریخت.
مطالعه بیشتر: معرفی 10 برند برتر دستگاه تصفیه آب
سرویس و نگهداری سم پاش ها
سرویس و نگهداری سم پاش ها شامل دو قسمت واحد سم پاشی و واحد موتور است.
- بعد از اتمام کار سم پاشی، باقی مانده محلول را از مخزن تخلیه نمایید. محلول باقی مانده را برای مدت کوتاهی (کمتر از یک هفته) می توان در ظروف مناسب نگهداری و سپس مصرف نمود.
- مخزن را چند بار با آب تمیز بشویید و چند بار تلمبه یا پمپ را با آب تمیز به کار بیاندازید تا محلول سم داخل پمپ، شیلنگ ها و افشانک هم تخلیه گردد.
- اگر برای مدت طولانی از سم پاش استفاده نمی شود کلیه اجزاء را تا حد امکان باز کرده و خشک نمایید.
- در صورت لزوم و احساس کاهش فشار و دبی سم پاش، تلمبه و پمپ صافی ها را بازدید و شست و شو دهید. برای شستن کلیه قطعات سم پاش می توان از آب داغ 80 درجه و پاک کننده های معمولی استفاده کنید.
- نشتی اتصالات را بر طرف نمایید.
- در هنگام جمع کردن شیلنگ های طویل دقت شود که خم نشده و نشکند.
- قسمت های متحرک در تلمبه های دستی باید همیشه گریس کاری شده باشد. روغن پمپ پیستونی در سم پاش چرخدار را بازدید و در صورت لزوم آن را تعویض نموده و از کار کردن شیر فشار شکن اطمینان حاصل گردد.
- برای سرویس و نگهداری قسمت موتور طبق دستورالعمل های موجود هر موتور عمل شود.
مطالعه بیشتر: معرفی 10 برند برتر دستگاه تصفیه آب
نکات ایمنی در به کارگیری سم پاش ها
- استفاده از لباس کار مناسب شامل دستکش، کلاه، ماسک، لباس یکسره ضد مواد شیمیایی و کفش کار الزامی است.
- درب دریچه ریختن سم به مخزن باید کاملاً آب بندی باشد و در اثر حرکت و تکان محلول از آن خارج نشود.
- سم را قبل از ریختن در مخزن با آب مخلوط نمایید و سپس با استفاده از صافی دریچه آن را در مخزن بریزید. محلول سم در مخزن باید کاملاً به هم زده می شود و یکنواخت باشد. تجهیزات مربوط به همزنی باید در حین عملیات سم پاشی به کار انداخته شود و محلول مدام به هم زده شود. در غیر این صورت ممکن است محلول به صورت غیر یکنواخت در باغ پاشیده شود یعنی در قسمتی غلظت سم کم و در قسمتی دیگر زیاد باشد.
- در هنگام سم پاشی و استفاده از شعله افکن در خلاف جهت باد حرکت نکنید. جهت باد باید ذرات سم را از شما دور کند.
- در هوای طوفانی و هنگام وزش باد نباید سم پاشی نمود. زیرا در این حالت ذرات سم بر روی شاخ و برگ درختان نمی نشیند و خطر مسمومیت هم برای کارگر سم پاش پیش می آید.
- از چکه کردن محلول سم از هر قسمت سم پاس که باید جلوگیری کرد. زیرا چکه کردن ضمن به هدر دادن سم موجب آلودگی محیط می شود.
