پمپ آب جتی ( پمپ خودمکش)
پمپ آب جتی چیست ؟
پمپ آب جتی از کاربردی‌ترین انواع پمپ در سیستم‌های آبرسانی است که در صنایع مختلف برای مصارف انتقال آب و سیالات به کار می رود. پمپ آب جتی در دسته بندی پمپ سانتریفیوژ قرار میگیرد و معمولاً برای استفاده در چاه‌های خانگی، سیستم‌های آبیاری یا تأمین آب برای مناطق با فشار پایین مورد استفاده قرار می گیرند. این نوع پمپ که با نام پمپ خودمکش یا گاهاً پمپ آب موشکی نیز شناخته می شود از پرکاربردترین انواع پمپ ها در مصارف خانگی به شمار می‌رود که با نیروی گریز از مرکز، موجب انتقال و تقویت فشار آب می‌شود.
عملکرد این نوع پمپ به این صورت است که در قسمت مکش خلاء ایجاد کرده و به این روش هوا را از میان می‌برد، سپس در انتها هوا را دفع کرده و و فشار اتمسفری بر آب موجود در لوله مکش پروانه غلبه کرده و روند پمپاژ و انتقال سیال آغاز می‌گردد. این عملکرد پمپ خودمکش را قادر می‌سازد که آب را از چاه‌های کم‌عمق پمپاژ کرده ( به کارگیری شیر یک طرفه برای جلوگیری از برگشت آب به چاه توصیه می‌شود ) و به دلیل دارا بودن اجکتور داخلی در قسمت هد یا کلگی پمپ قادر است حتی با وجود حباب هوا ، سیال را انتقال دهد. به طور کلی دو نوع پمپ آب جتی کم عمق و عمیق وجود دارد که هریک برای کارائی خاصی طراحی و ساخته شده‌اند.
ویژگی های پمپ آب جتی
عمدتا جنس پروانه این نوع پمپ ها از برنج یا چدن برای سیال آب و مایعات غیرخورنده و یا با پروانه استیل 304 و 316 و نوریل برای انتقال سیال آب شور و دارای املاح و همچنین سیالات اسیدی و خورنده ساخته شده اند. همچنین غالبا سیم پیچی این پمپ از جنس مس است اما در برخی موارد ممکن است به منظور کاهش قیمت تمام شده، تولید کنندگان از سیم پیچ آلومینیوم استفاده کنند که این امر موجب پایین آمدن کیفیت و کارائی پمپ می‌گردد.
جنس بدنه این پمپ از چدن و یا استیل است که مقاومت بالا در مقابل رسوب پذیری، خوردگی و زنگ زدگی دارد. انواع پمپ جتی استیل نسبت به پمپ جتی چدن از وزن کمتر و قابلیت حمل و نقل ساده‌تری برخوردار است. همچنین موتور پمپهای جتی با توان 0.45 تا 18.5 کیلووات با حداکثر فشار 6 بار تولید می‌گردند. عموما انواع پمپ خودمکش به شکلی سبک و فشرده طراحی می‌شوند، به همین دلیل نصب و نگهداری آنها آسان است. با این حال ممکن است در مدلهای صنعتی، بدنه بزرگتر و سنگین‌تر باشد. این پمپها به دلیل طراحی ساده و مقاومت بالا در برابر آسیب‌ها، می‌توانند سال‌ها به طور مداوم کار کنند.
کاربرد پمپ آب جتی
پمپ جتی در طیف وسیعی از کاربردهای صنعتی و خانگی کاربرد دارد که از جمله موارد مصرف آن می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- تقویت فشار آب در سیستم‌های آبرسانی خانگی
- انتقال و تقویت فشار سیال در سیستم‌های صنعتی
- سیستم‌های شستشو صنعتی و کارواش
- سیستم احتراق
- سیستم‌های تهویه
- صنعت کشاورزی؛ انواع سیستم آبیاری و آبرسانی اتوماتیک
- تامین آب استخرها و مزارع پرورش ماهی و آبزیان
- صنایع غذائی و دارویی
- آب نما و فواره
- تغذیه انواع بویلر
- سیرکولاسیون دیگ بخار
و …
مزایای استفاده از پمپ جتی
پمپ آب جتی یک اسب پدرولو
پمپ جتی به دلیل ویژگی‌هایی مانند قدرت پمپاژ بالا، طراحی ساده، و توانایی کار در شرایط مختلف، انتخاب مناسبی برای نیازهای مختلف آبرسانی است. از مزایای کاربرد انواع مختلف این نوع پمپ در سیستم‌های آبرسانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- امکان پمپاژ آب از عمق‌های بالا
- افزایش موثر فشار آب در مناطق کم فشار
- جریان تخلیه یکنواخت و آرام مایع
- تنوع و گوناگونی بالا
- خودمکش بودن
- راندمان عالی
- طراحی ساده و نصب آسان
- عملکرد بدون نیاز به منابع برق سنگین
- قیمت اقتصادی و کم هزینه
- تعمیر و نگهداری آسان
- مقاومت بالای بدنه و ساختار
- کم حجم و قابل استفاده در فضاهای کوچک
- کاربرد وسیع در پروژه های کشاورزی، صنعت و آبرسانی
انواع پمپ آب جتی
پمپهای خودمکش انواع مختلفی دارند که بسته به نیاز و شرایط کاربرد، انتخاب می‌شوند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین مدلهای این نوع پمپ اشاره می‌کنیم:
انواع پمپ جتی بر مبنای نوع برق مورد استفاده
-
پمپ جتی تک فاز
انواع پمپ جتی تک فاز عمدتا استفاده در مکان‌های کوچک و خانگی طراحی شده‌اند و به موتورهای تکفاز متصل هستند. این نوع پمپها معمولاً در مناطقی که نیاز به فشار پایین تا متوسط دارند و مصرف انرژی کمی دارند، استفاده می‌شوند. معمولا انواع پمپ جتی تک فاز برای کاربردهای سبک مانند برنامه‌های انتقال آب از چاه‌های کم عمق یا استفاده در باغ‌ها و مزارع کوچک مناسب هستند.
-
پمپ جتی سه فاز
انواع پمپ جتی سه فاز دارای موتورهایی با توان بالاتر هستند و برای کاربردهای صنعتی و تجاری مناسب‌تر می‌باشند. این پمپها معمولاً برای چاه‌های عمیق‌تر یا پروژه‌های بزرگتر که نیاز به فشار و دبی آب بالاتر دارند، استفاده می‌شوند. انواع پمپ جتی سه فاز عمدتا کارایی بیشتری در محیط‌های بزرگ دارند و به دلیل بهره‌وری بیشتر در مصرف انرژی، انتخاب خوبی برای کاربردهای سنگین به شمار می روند.
انواع پمپ جتی براساس قدرت موتور
یکی از اصلی‌ترین عواملی که نوع پمپ آب جتی را مشخص می‌کند، قدرت الکتروموتور به کار رفته در آن است. به طور کلی، می‌توان گفت انواع پمپ آب جتی براساس قدرت موتور در چهار مدل اصلی زیر طراحی و به بازار عرضه می شوند:
- پمپ آب جتی نیم اسب
- پمپ آب جتی یک اسب
- پمپ آب جتی دو اسب
- پمپ آب جتی سه اسب
عموما انواع پمپ آب جتی با توان نیم و یک اسب بخار برای مصارف خانگی معمولی و ساختمان‌های دو تا سه طبقه مسکونی یا اداری مناسب هستند. این پمپها همچنین برای کاربردهای صنعتی مشابه نیز عملکرد خوبی دارند و جریان پیوسته آب و سیال را تأمین می‌کنند. این دسته از پمپها به دلیل طراحی خاص خود، کم‌صدا و کم‌لرزش بوده و بدون نیاز به جریان برق اضافی به راحتی با برق شهری کار می‌کنند.
پمپهای آب جتی با توان دو اسب بخار دارای قدرت بسیار بالاتری هستند و برای ساختمان‌های بلندتر با تعداد واحد بالا پیشنهاد می شود. انواع پمپ آب جتی با توان دو اسب بخار به بالا ممکن است به دلیل توان بالا حین عملکرد با کمی لرزش روبرو باشند که برای کاهش اثرات آن پیشنهاد می شود از ضربه‌گیرهای مناسب زیر پمپ استفاده شود. همچنین، اتصالات لوله‌ها و شیرها باید به خوبی آب‌بندی شوند زیرا فشار بالای سیال می‌تواند باعث نشتی شود.
در نهایت انواع پمپهای آب جتی با توان سه اسب بخار بسیار قدرتمند هستند و برای ساختمان‌های بلندمرتبه، برج‌های مسکونی و اداری یا واحدهای تجاری، صنعتی و کشاورزی کاربرد دارند. این پمپها با توجه به دور موتور خود قادر به جابجایی حجم زیادی از سیال یا آب هستند. غالبا برای نصب و راه اندازی پمپ جتی سه اسب نیاز به تابلو برق و در برخی موارد برق سه فاز (بسته به نوع الکتروموتور) خواهید داشت. همچنین نصب ضربه‌گیر و عایق‌بندی مناسب مدار لوله‌ها ضروری است. میزان صدای تولیدی این پمپها نسبتاً زیاد است و بهتر است در مکان‌هایی دور از مراکز استراحت ساکنان یا در فضاهای باز و خارج از مناطق مسکونی نصب شوند.
| ویژگی | پمپ آب جتی نیم اسب | پمپ آب جتی یک اسب | پمپ آب جتی دو اسب | پمپ آب جتی سه اسب |
|---|---|---|---|---|
| کاربرد | مصارف خانگی، کاربردهای سبک | مصارف خانگی، کاربردهای سبک | ساختمانی، صنعتی و کشاورزی | برج های بزرگ، صنعتی و کشاورزی سنگین |
| توان موتور | نیم اسب بخار | یک اسب بخار | دو اسب بخار | سه اسب بخار |
| نوع برق | تک فاز | تک فاز | تک فاز و سه فاز | سه فاز |
| لرزش و صدا | کم | کم | متوسط | زیاد |
| نیاز به تابلو برق | خیر | خیر | بله | بله |
| نیاز به ضربه‌گیر | خیر | خیر | بله | بله |
| مناسب برای چاه و عمق | کم عمق | کم عمق | متوسط | زیاد |
| دبی و فشار آب | متوسط | متوسط | بالا | بسیار بالا |
راهنمای خرید پمپ آب جتی
اگر قصد خرید پمپ آب جتی را دارید، باید توجه داشته باشید که انواع پمپهای آبی که توسط برندها و سازندگان مختلف تولید می‌شوند، هر کدام دارای توان و ظرفیت متفاوتی هستند که طبق استانداردهای خاصی تعریف می‌شوند و بر عملکرد دستگاه تأثیر می‌گذارند. به طور کلی، توان و ظرفیت پمپها با ارتفاع و حجم آبدهی پمپ ارتباط دارند. به عبارت دیگر، برای پمپاژ آب بیشتر در طبقات بالا یا به ارتفاعات بیشتر، بسته به تعداد خروجی‌های مصرف‌کننده، پمپ به توان و ظرفیت بیشتری نیاز خواهد داشت. بنابراین، هنگام خرید پمپ آب جتی و به طور کلی هر نوع پمپ دیگری، باید به چند پارامتر اصلی توجه کنید:
- دبی یا حجم آبدهی: دبی به مقدار آبی گفته می‌شود که در یک ثانیه از یک منبع آب جریان پیدا می‌کند. این پارامتر معمولاً با واحدهایی مانند مترمکعب بر ساعت، لیتر بر ثانیه و… اندازه‌گیری می‌شود.
- هد یا ارتفاع آبدهی: هد یا ارتفاع پمپاژ به میزان ارتفاعی اطلاق می‌شود که پمپ می‌تواند با در نظر گرفتن تمام افت فشارهای مسیر، آبدهی مناسب را در نقطه مصرف فراهم کند. برای پمپهای آب سانتریفیوژ، هد معمولاً بر حسب متر (m) یا فوت (ft) بیان می‌شود.
- توان پمپ: توان پمپ به قدرت آن برای انتقال سیال اشاره دارد. این مقدار معیاری است برای کار انجام شده توسط پمپ در زمان مشخص و معمولاً بر حسب وات یا اسب بخار اندازه‌گیری می‌شود. هر اسب بخار معادل تقریباً 746 وات است.
قیمت پمپ آب جتی
قیمت پمپ آب جتی به مجموعه‌ای از عوامل فنی، اقتصادی و محیطی بستگی دارد که هر یک می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر هزینه نهایی داشته باشد. از جنبه فنی، قدرت موتور، توان پمپ، حداکثر ارتفاع پمپاژ، میزان دبی (حجم آب جابجاشده در واحد زمان)، جنس بدنه (معمولاً از چدن، استیل یا آلومینیوم)، و نوع پروانه به‌کاررفته (پلاستیکی، برنجی یا استیل) از عوامل مهم هستند. همچنین، کیفیت ساخت و تکنولوژی به‌کاررفته در طراحی و تولید پمپ، مانند وجود سیستم‌های ضد زنگ و مقاوم در برابر خوردگی، بر قیمت پمپ آب جتی تأثیر می‌گذارد. از لحاظ بررسی برندها نیز می توان گفت پمپهای تولیدشده توسط شرکت‌های معتبر و شناخته‌شده معمولاً قیمت بالاتری دارند، زیرا معمولاً از مواد اولیه باکیفیت‌تر و استانداردهای بالاتری در تولید استفاده می‌کنند. خدمات پس از فروش، گارانتی محصول، و امکان تعمیر و تأمین قطعات یدکی نیز از عوامل مؤثر بر قیمت پمپ آب جتی هستند. از سوی دیگر در بعد اقتصادی، عواملی مانند نوسانات نرخ ارز (در صورتی که پمپ وارداتی باشد)، شرایط بازار، میزان عرضه و تقاضا، و هزینه‌های حمل‌ونقل و توزیع نیز نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. علاوه بر این، شرایط محیطی و جغرافیایی، مانند نوع منبع آب (چاه، رودخانه یا مخزن) و نیاز به قابلیت‌هایی مانند مقاومت در برابر آب‌های شور یا گل‌آلود، می‌تواند قیمت پمپ آب جتی را تحت تأثیر قرار دهد.
