موتور برق
موتور برق چیست؟
هنگامی که به هر دلیل مصرف برق در شبکه افزایش مییابد و شبکه قادر به پاسخگویی به بارهای فزاینده نیست احتمال قطعی برق برای برخی مناطق و مشترکان وجود دارد. ممکن است قطعی برق برای بسیاری از مصرف کنندگان با وجود اختلالاتی که ایجاد میکند قابل تحمل باشد اما بدون شک کاربران واحدهای تولید و خطوط صنعتی و همچنین مشترکان واحدهای تجاری از قطعیهای مداوم یا حتی گاه و بیگاه برق ضرر و زیان میبینند و حتی در برخی مواقع ممکن است به دلیل نوسانات و اختلالات ناشی از همین قطع و وصلیها با خطر از دست رفتن مواد اولیه یا تجهیزات حساس خود روبرو شوند. این امر سبب میشود بسیاری از مشترکان به دنبال راهکارهایی برای تأمین برق در شرایط اضطراری و قطعی برق باشند. در اینجا میتوان گفت موتور برق از اصلی ترین راهکارهایی است که در مواقع اضطراری قادر به تامین برق مورد نیاز شما چه در خانه و چه در کارگاه یا واحد تجاری شما خواهد بود.
پیش از ارائه هرگونه اطلاعات درباره موتور برق، ابتدا به این سؤال پاسخ میدهیم: موتور برق چیست؟ به طور خلاصه می توان گفت موتور برق که با نام مولد الکتریکی نیز شناخته میشود، دستگاهی است که انرژی مکانیکی تولیدشده از سوختهایی مانند گاز، بنزین یا گازوئیل را به برق تبدیل میکند. همچنین، گاهی این دستگاه با عنوان موتور ژنراتور نیز شناخته میشود که به طور معمول به ژنراتورهای کوچک، پرتابل و هواخنک اطلاق میشود. موتور برق ها به دلیل طیف گسترده کاربرد خود در انواع مختلفی طراحی و ساخته میشوند که در این صفحه برخی از مهمترین دستهبندی های آن را مرور میکنیم.
کاربرد موتور برق
موتور برق که با نام ژنراتور یا مولد برق نیز شناخته میشود دستگاهی کارآمد و منبعی قابل اعتماد برای تولید برق است. اصولا عنوان موتور برق به نمونههای کوچکتری از ژنراتورهای برق اطلاق میشود که در مصارف خانگی و کارگاهی و صنایع سبک برای تامین برق اضطراری مورد استفاده قرار میگیرند. در بخش زیر به بررسی کاربردهای مختلف موتور برق میپردازیم:
- تامین برق موردنیاز در مناطقی که دسترسی به شبکه وجود ندارد
- تامین برق اضطراری خانه، شرکتها و مراکز حساس هنگام قطعی
- تامین برق اضطراری بیمارستان و مراکز بهداشتی و درمانی
- تامین برق اضطراری پروژهها و تجهیزات ساختمانی در شرایط عدم دسترسی به برق شهری
- تامین برق اضطراری برای راه اندازی تجهیزات کارگاهی و صنایع سبک در مواقع ضروری
- تامین برق پمپ ها و تجهیزات در مزارع کشاورزی، دامداری و گلخانههای دور از انشعابات شهری
- تامین برق لوازم ضروری در برنامه های سفر و کمپینگ
- تامین برق برای رویدادها و فعالیتهای فضای باز
ویژگیهای موتور برق
با توجه به افزایش وابستگی به برق، موتور برقها به یکی از ابزارهای اساسی در زندگی روزمره تبدیل شدهاند. به طور کلی می توان گفت که موتور برق ها در هر مکانی که نیاز به وجود برق باشد ولی برق شهری به هر دلیلی در آن نقطه وجود ندارد کارایی دارند. از مزایا و ویژگیهای موتور برق ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اصلی ترین ویژگی موتور برق ها این است که منبع مستقل برق به شمار میروند و برای استفاده از آنها نیاز به اتصال به شبکه برق و یا استفاده از منابع گرانتر مانند باتریهای بزرگ و تجهیزات جانبی مانند پنل های خورشیدی نیست.
- تقریبا میتوان گفت در هر حوزهای قابل استفاده هستند و کاربردهای بسیار متنوعی دارند.
- به دلیل گستردگی کاربری از تنوع بسیار زیادی در طراحی، ساختار، ظرفیت و … برخوردارند.
- بسیاری از موتور برق ها به دلیل وزن کم و طراحی مناسب به راحتی قابل جابجایی هستند.
- طراحی ساده و روش های راه اندازی آسان آنها باعث شده استفاده از آن برای عموم راحت باشد.
- در مقایسه با دیگر روش های تامین برق، هزینههای اولیه و نگهداری پایینی دارند.
- دوام و طول عمر بالائی دارند و در صورت نگهداری و سرویس به موقع میتوانند برای مدت طولانی و بدون افت کیفیت نیروی برق مورد نیاز کاربر را تولید کنند.
انواع موتور برق
در بخش های بالا گفته شد، موتور برق ها به دلیل کاربرد در حوزه های مختلف در انواع مختلفی طراحی و تولید می شوند. بنابراین می توان موتور برق ها به دلیل تنوع بسیار در ساختار، به شیوه های مختلفی دسته بندی کرد. در بخش زیر به بررسی مهمترین دسته بندی موتور برق ها می پردازیم :
-
انواع موتور برق بر اساس سوخت مصرفی
موتور برق از نظر سوخت مصرفی به سه دسته موتور برق بنزینی، گازوئیلی و گازسوز تقسیم میشود. از موتور برقهای بنزینی جهت مصارف خانگی و صنایع کوچک استفاده شده؛ در حالیکه موتور دیزلی اکثراً در صنایع بزرگتر مورد استفاده قرار میگیرد. قیمت موتور برق بنزینی از انواع دیزلی و گازوئیلی پایینتر است؛ همچنین موتور بنزینی دارای طول عمر بیشتری نسبت به موتورهای دیزلی میباشند. موتور دیزلی یا گازوئیلی ساعت کارکرد طولانیتری نسبت به موتور بنزینی دارد و مدت زمان بیشتری را روشن میماند، همچنین تعمیر آن راحتتر است.
-
موتور برق بنزینی
موتور برق بنزینی نوعی ژنراتور است که از بنزین به عنوان سوخت اصلی برای تولید انرژی مکانیکی و سپس تبدیل آن به انرژی الکتریکی استفاده میکند. این دستگاهها معمولاً برای تأمین برق در مواقع اضطراری، مکانهایی بدون دسترسی به شبکه برق یا کاربردهای پرتابل طراحی شدهاند. موتور برقهای بنزینی به دلیل کاربری آسان و قابلیت حمل، یکی از پرکاربردترین انواع موتور برقها هستند.
-
موتور برق دیزلی
سوخت موتور برق دیزلی از نوع گازوئیل میباشد و به واسطه صدای بلندی که دارند بهتر است برای محیط های مسکونی مورد استفاده قرار نگیرند. این موتورها از نظر عملکرد شبیه به دیزل ژنراتور، اما با سایز و اندازه کوچک میباشند. موتور دیزلی بیشتر جنبه صنعتی دارد و در صنایع مورد استفاده قرار میگیرد. یکی از نکات منفی موتور دیزلی صدای زیاد آن میباشد که به عنوان یک منبع آلودگی صوتی محسوب میشود. البته از نکات مثبت آن میتوان به طول عمر بالا و تعمیرات راحت تر اشاره کرد. برخی از کشاورزان که دسترسی بیشتری به سوخت دیزل دارند، از طرفداران این نوع موتور برق هستند.
-
موتور برق گازسوز
موتور برق گازسوز به دلیل نوع سوخت نسبت به سایر موتورها کم مصرف است و آلودگی کمتری نیز تولید میکند. همچنین موتور گازسوز دارای هزینه های کمتری نسبت به موتوربنزینی میباشد. وجه تمایز موتور گاز سوز نسبت به سایر موتور برق ها بی خطر و ایمن بودن آن میباشد. موتور برق گازی به خاطر گازسوز بودن و حذف بنزین دارای طول عمر بیشتری نسبت به موتور بنزینی است. موتور گازسوز نسبت به موتورهای بنزینی و دیزلی دارای تنوع مدل کمتری میباشد.
نکته: موتور برق هایی که دارای یک کاور کلی می باشد و به صورت کیفی طراحی میشوند، از وزن بسیار کمی برخوردار بوده و به آنها موتور های برقی بیصدا یا اینورتری میگویند، شاخص ترین برند آن لانسین و هیوندای است. در صفحه انواع موتور برق بی صدا خانگی با این نوع محصول آشنا خواهید شد.
ویژگی | موتور برق بنزینی | موتور برق دیزلی | موتور برق گازسوز |
---|---|---|---|
نوع سوخت | بنزین | گازوئیل (دیزل) | گاز طبیعی یا مایع (CNG/LPG) |
قابلیت حمل | سبک | سنگین | سبک تا متوسط، بسته به مدل |
قیمت اولیه | ارزان | گران | متوسط |
مصرف سوخت | بالا | پایین | اقتصادی |
تعمیر و نگهداری | ساده | نیاز به سرویس مداوم | متوسط |
طول عمر | نسبتا کوتاه | طولانی | نسبتا کوتاه |
صدای تولیدی | متوسط | زیاد | کم |
آلودگی محیطی | تولید گازهای گلخانهای | آلایندگی بیشتر | پاک |
ظرفیت تولید برق | مصارف کم و سبک | مصارف صنعتی سنگین | مصارف کم و سبک |
عملکرد در سرما | کاهش کارایی در دماهای پایین | عملکرد مناسب در دماهای پایین | مناسب در اکثر شرایط آبوهوایی |
کاربردها | منازل، کمپینگ، کارهای سبک | صنایع، پروژههای بزرگ، مصارف طولانیمدت | مکان های دارای دسترسی به گاز |
راهاندازی | آسان | کمی پیچیده | نیاز به دسترسی به گاز |
هزینه سوخت | بالا | پایین | اقتصادی |
بررسی و مقایسه موتور برق دیزلی و گازسوز
موتور برق دیزلی نسبت به سایر موتور برق ها دارای بازدهی و کارآیی سوخت بالاتری میباشد. موتور دیزلی سوخت کمتری نسبت به همتایان خود مصرف می کند. به این دلیل که، در موتورهای دیزلی فشرده سازی و تراکم سوخت را مشتعل مینماید. سوخت و هوا به صورت جداگانه وارد موتورخانه میشود و هوا متراکم میگردد، که به موتور این اجازه را می دهد تا با سوخت کمتر عملکرد بهتری داشته باشد.
در مقابل، موتور برق بنزینی قبل از مرحله فشرده سازی، سوخت و هوا را با یکدیگر مخلوط میکند که سبب کاهش کارآیی میشود. از آن جا که موتورهای دیزلی قابل حمل مصرف سوخت بهینهتری دارند نسبت به سایر موتورها عملکرد طولانیتری دارند. در نتیجه هزینه کمتری جهت راه اندازی و تولید برق برای شما خواهد داشت.
بررسی و مقایسه موتور برق دیزلی و بنزینی
در گذشته، موتور برق های دیزلی قابل حمل، بسیار پر سر و صدا بودند. و برای محله های شلوغ مناسب نبودند. با این حال، ژنراتور برق دیزلی امروزی بی سر و صدا بوده و نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری نسبت به ژنراتور برق بنزینی دارد. موتور دیزلی با 1800 دور در دقیقه میتواند 12 هزار تا 300 هزار ساعت کار کند و سپس تعمیر و بررسی گردد. درحالیکه تعمیر و نگهداری موتور بنزینی مشابه، بعد از حدود 6000 الی 10000 ساعت کارکرد بایستی انجام بگیرد.
2. انواع موتور برق براساس سیستم راه انداز
– موتور برق هندلی
موتور برق هندلی به این صورت است که با کشیدن هندل موتور شروع به فعالیت میکند. در صورتی که از موتور برق به ندرت استفاده می کنید بهتر است از موتور هندلی استفاده شود زیرا دیگر نگرانی بابت خالی شدن باتری جهت استارت موتور وجود ندارد. لازم به ذکر است اکثر انواع موتور برق مجهز به هندل نیز می باشند که در صورت تمام شدن شارژ باتری، میتوان برای استارت از آن استفاده کرد.
– موتور برق استارتی
موتور برق استارتی دارای یک سیستم استارت و باطری متصل است. در موتور برقهای استارتی بایستی به این نکته توجه کنید که باتری دشارژ یا تخلیه نشود و به صورت دورهای موتور برق استارت بخورد و روشن شود.
– موتور برق اتوماتیک
موتور برق اتوماتیک دارای سیستم سوییچ اتوماتیک برق شهر و ژنراتور (ATS) بوده، یعنی با قطع برق، موتور به صورت اتوماتیک روشن میشود و با اتصال مجدد برق شهر فرمان خاموش شدن به موتور ارسال میگردد. این موتور برق ها مجهز به تابلو کنترل هستند که روی موتور برق نصب شده و این امکان را به آن میدهند. برخی از محصولات برند های مختلف مانند گرین پاور مجهز به این قابلیت هستند.
ویژگی | سیستم راهانداز هندلی | سیستم راهانداز استارتی (الکتریکی) | سیستم راهانداز اتوماتیک (ATS) |
---|---|---|---|
روش راهاندازی | کشیدن دستی هندل | فشردن کلید یا دکمه استارت | راهاندازی خودکار با قطع برق |
سرعت راهاندازی | زمانبر و نیاز به تلاش فیزیکی | سریع و آسان | بسیار سریع و کاملاً خودکار |
میزان سهولت استفاده | دشوار | آسان | بسیار آسان |
هزینه اولیه | پایین | متوسط | بالا |
تعمیر و نگهداری | ساده | نیاز به باتری و سرویس | نیاز به تعمیرات تخصصی |
قابلیت اطمینان | در صورت درست کشیدن، قابل اطمینان | متوسط | بالا |
کاربرد اصلی | موتور برقهای کوچک و قابل حمل | موتور برقهای متوسط و خانگی | موتور برقهای صنعتی و اضطراری |
وابستگی به برق یا باتری | ندارد | نیاز به باتری | نیاز به باتری و سیستم الکتریک |
سطح فناوری | ساده | متوسط | پیشرفته |
کاربرد در شرایط اضطراری | مناسب برای کاربردهای ساده | مناسب برای شرایط با مداخله سریع | ایدهآل برای مصارف کاملاً اضطراری |
3. انواع موتور برق براساس برق خروجی
-
موتور برق تک فاز
موتور برق تکفاز نوعی ژنراتور است که برق خروجی متناوب (AC) با ولتاژ استاندارد 220 ولت (در بیشتر کشورها) تولید میکند. این نوع موتور برق برای تأمین برق دستگاهها و تجهیزات تکفاز طراحی شده است و عمدتاً در مصارف خانگی و سبک استفاده میشود.
انواع موتور برق تک فاز عموما کاربرد گسترده ای دارند و برای تامین برق طیف گسترده ای از تجهیزات خانگی و کارگاهی سبک و به طور کل در همه مناطقی که برق تک فاز مورد نیاز است، مورد استفاده قرار میگیرد. موتور برق های تک فاز در مقایسه با موتور برق های سه فاز اغلب کوچک و سبک بوده و قابلیت حمل بالائی دارند. همچنین موتور برق های تک فاز به دلیل ساختار ساده خود از قیمت اولیه و هزینه نگهداری کمتری نسبت به موتور برق های سه فاز برخوردارند.
-
موتور برق سه فاز
موتور برق سهفاز یک نوع ژنراتور است که توانایی تولید برق متناوب (AC) با ولتاژ 380 ولت را دارد و برای تأمین انرژی دستگاهها و تجهیزات سهفاز طراحی شده است. این نوع موتور برق بیشتر در صنایع، کارگاهها و مصارف سنگین به کار میرود.
در سیستم سهفاز، برق از سه سیم فاز و یک سیم نول تولید میشود، که این ساختار برای تأمین توان بالا و برق مستمر مناسب است. موتور برقهای سهفاز عموماً برای تأمین انرژی موتورهای صنعتی، دستگاههای سنگین و تجهیزات با مصرف انرژی بالا استفاده میشوند. از مزایای موتور برق سه فاز میتوان به پایداری و کارائی جریان خروجی اشاره کرد که برای دستگاه های حساس ضروری است اما در مقایسه موتور برق های سه فاز از هزینه بالاتر و همچنین حجم و وزن بیشتری در مقایسه با موتور برق های تک فاز برخوردار است. همچنین سیستم های سه فاز نیاز به سیم کشی سه فاز دارند که نصب و راه اندازی این سیستم را پیچیده تر میسازد.
ویژگی | موتور برق تکفاز | موتور برق سهفاز |
---|---|---|
ولتاژ خروجی | 220 ولت | 380 ولت |
نوع برق خروجی | برق متناوب (AC) | برق متناوب (AC) |
توان خروجی | کم تا متوسط | بالا |
مصارف | تجهیزات خانگی و سبک | تجهیزات صنعتی، ماشینآلات بزرگ |
هزینه اولیه | ارزان | گران |
نیاز به نصب | ساده | پیچیده |
میزان مصرف سوخت | بالا | بهینه |
وزن دستگاه | سبک | سنگین |
دستگاههای سازگار | لوازم خانگی، کارگاههای کوچک | ماشینآلات صنعتی، پمپها، کمپرسورها |
تعمیر و نگهداری | ساده | پیچیده |
آلودگی صوتی | کم | زیاد |
قابلیت اطمینان | مناسب | بالا |
4. انواع موتور برق براساس برند
موتور برقها از برندهای مختلفی با ویژگیها و قابلیتهای متنوع در بازار موجود هستند. به طور کلی میتوان گفت موتور برق ها ساخت کشور ژاپن از جمله برندهای هوندا، هوندا المکس، روبین و … عموما از تکنولوژی و کیفیت بالاتری برخوردارند و عملکرد تضمین شده ای دارند. از سوی دیگر برخی برندهای اروپایی در زمینه تولید موتور برق از جمله موتور برق پرکینز و کاترپیلار به دلیل کیفیت بالا، استفاده از فناوریهای پیشرفته، و رعایت استانداردهای زیستمحیطی، بسیار شناختهشده و مورد اعتماد هستند. همچنین موتور برقهای چینی سهم قابل توجهی از بازار ایران را به خود اختصاص دادهاند، زیرا معمولاً از قیمت مناسب، تنوع بالا، و کارایی مطلوب برخوردار هستند و از برترین های آنها میتوان به برند لانسین، ای تی کیو، کوپ و هیوندای اشاره کرد. در پایان میتوان گفت تکنولوژی ساخت موتور برق در برندهای مختلف تاثیر مستقیم بر عملکرد و کیفیت آن داشته و در نهایت نقش مهمی در قیمت این دستگاه در بازار دارد.
نگهداری و تعمیرات موتوربرق
نکات مهم در نگهداری و استفاده بهتر از موتور برق
- موتور برق، گازهایی نظیر مونوکسید کربن و دی اکسید کربن تولید میکنند. و در صورت قرار گرفتن در محل نامناسب سبب خفگی یا گاز گرفتگی میشود.
- سوخت دستگاه قابل اشتعال بوده و بایستی به نکات ایمنی هنگام استفاده یا سوختگیری توجه نمود.
- برای اضافه نمودن سوخت به موتور ابتدا اطمینان حاصل کنید که دستگاه خاموش باشد و موتور دستگاه خنک باشد. سپس عملیات سوخت گیری را انجام دهید.
- دستگاه را زیر باران و یا در محیط مرطوب قرار ندهید.
- برای استفاده در محیط باز تولید شده است و نباید در محیط بسته مورد استفاده قرار نگیرد. از چرخ دنده و قطعات آهنی مختلفی ساخته میشود و بایستی به صورت مرتب روغن کاری شود.
- هندلی ابتدا دسته آن را به آرامی بکشید و هنگامی که حس کردید کمی محکم شده است آن را محکم بکشید.
مطالعه بیشتر: نکات و دستورالعمل استفاده از موتور برق
نکات مهم در تعمیر موتور برق
- توجه شود قبل از تعمیر موتور برق آن را تمیز و خشک نمایید.
- به طور مداوم فیلتر تهویه و روغن موتور را بررسی نمایید.
- اولین روغن را بایستی پس از 50 ساعت کارکرد یا گذشت یک ماه عوض نمایید. پس از آن هر 100 ساعت یکبار یا هر 6 ماه روغن آن را تعویض نمایید.
- شمع موتور دستگاه را به صورت سالانه یا هر 300 ساعت کارکرد تغییر دهید.
- برای پاکیزه سازی بدنه موتور از کارواش خانگی به هیچ وجه استفاده ننماید. زیرا ممکن است آب به قسمت موتور نفوذ کند و باعث خرابی موتور برق گردد.
- توصیه میشود قبل از درخواست تعمیرکار مقاله راهنمای راه اندازی و تعمیر موتور برق را مطالعه کنید.
قیمت موتور برق
موتور برق از دسته محصولات گران قیمت بازار حساب میشود. نکته ای که در خصوص این محصول باید در نظر داشته باشید این است که اگر محصولی در بازار یافتید که اختلاف خیلی زیادی با سایر محصولات دارد، بهتر است آن را تهیه نکنید چرا که برای مثال اگر قیمت متوسط یک موتور برق 3 کیلووات 10-20 میلیون تومان باشد، با خرید یک محصول 5-6 میلیون تومانی تنها پول خود را دور ریخته و به شما اطمینان میدهیم طول عمر آن بسیار پایین خواهد بود.
مهمترین عامل تاثیرگذار روی قیمت، برند سازنده آن است. جدای از محصولات ژاپنی و اروپایی که رنج قیمتی بسیار بالایی دارند، در محصولات چینی از گرانترین تا ارزانترین میتوان به برند های لانسین و کوپ، ای تی کیو، رونیکس، هیوندای و ایمر اشاره کرد. در صورت تمایل می توانید لیست قیمت همه انواع موتور برق چینی را در این لینک مشاهده کنید.
موتور برق های بنزینی نسبت به انواع دیزلی از قیمت مناسب تر برخوردار بوده و البته به دلیل دسترسی بیشتر سوخت بنزینی طرفداران بیشتری نیز دارند. قیمت برخی از انواع موتور برق بنزینی خانگی و کوچک مسافرتی به شرح زیر است:
- موتور برق 3.2 کیلووات ای تی کیو مدل MG3800: 21,000,000 تومان
- موتور برق 2.8 کیلووات لانسین مدل LC3500AS : 25,600,000 تومان
- موتور برق 3 کیلووات ریل پاور مدل CH3700 : 15,180,000 تومان
- موتور برق کیفی 1.2 کیلووات هیوندای مدل HG1272 : 23,650,000 تومان
- موتور برق 7.5 کیلووات ریل پاور مدل CH10400 : 37,000,000 تومان
- موتور برق دیزلی ETQ مدل DG8 LE3 PLUS : 64,350,000 تومان
- موتور برق دوگانه سوز 6 کیلووات لانسین گاز و بنزین مدل LC9000DAS : 60,160,000 تومان
- موتور برق بنزینی سه فاز 11 کیلووات ETQ مدل TG15900E3 : 0 تومان
- موتور برق 8/5 کیلووات سه فاز بنزینی ETQ مدل TG11200 : 0 تومان
- موتور برق 6.5 کیلووات اینورتر لانسین مدل LC 7500 i : 177,920,000 تومان
- موتور برق بنزینی سه فاز 11 کیلووات ETQ مدل TG15900E3 : 0 تومان
قیمت و خرید موتور برق خانگی
طیف وسیعی از موتورها به دو دسته خانگی و صنعتی تقسیم میشوند که هر کدام به منظور خاصی مورد استفاده قرار میگیرد. اگر شما نیاز به دستگاهی دارید که بتوانید به واسطه آن کارهای روزمره و نیاز کوتاه مدت خود به انرژی الکتریکی را برطرف نمایید. ما موتور برق 3000 وات را به شما معرفی مینماییم. خرید اینترنتی انواع موتوربرق در فروشگاه اینترنتی آی ناین امکان پذیر میباشد.
فهرست برخی از انواع موتور برق عرضه شده توسط گروه صنعتی ناین و برخی از پرفروش ترین برندها در زیر نشان داده شده اند. در صورت تمایل به خرید موتور برق خانگی، جهت مشخص شدن قدرت موتور برق، می توانید از محاسبه گر هوشمند توان موتور برق استفاده کنید. همچنین جهت آشنایی بیشتر با انواع موتور برق و نحوه انتخاب، مقاله راهنمای انتخاب موتور برق خانگی را مطالعه کنید.