شیر برقی گاز
شیر برقی گاز چیست؟
شیر برقی گاز یکی از محصولات پیشرفته در حوزه ابزار دقیق است. وظیفه اصلی شیر برقی گاز، قطع و وصل یا کنترل جریان گاز در مواقع ضروری است و عملکرد صحیح آن نقشی حیاتی در ایمنی کل سیستم دارد. این دستگاه با دریافت تکانه‌های الکتریکی، آنها را به حرکت‌های مکانیکی تبدیل می‌کند. به بیان ساده، این قطعه با دریافت محرک الکتریکی، شیر برقی گاز مسیر جریان را باز یا بسته می‌کند. شیر برقی گاز در مصارف صنعتی و یا مسکونی به منظور حفظ ایمنی و یا در نقش تنظیم کننده و کنترل کننده جریان گاز کاربرد دارد. بطور کلی این شیر در واحدهای صنعتی که از تجهیزات پنوماتیک و از فشار گاز برای جابجایی قطعات خود استفاده می‌کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین در خطوط مختلف تولیدی از آنها برای تنظیم جریان سیالات گازی بهره می‌گیرند. در وسایل نقلیه‌ی گازسوز از آنها برای کنترل جریان گاز به داخل سیلندرهای موتور استفاده می‌کنند و در سیستم‌های خشک کن و مشعل‌ها این شیر برای کنترل جریان گاز به کار گرفته می‌شود که نقش ایمن کننده‌ای در جلوگیری از آتش سوزی یا مسمومیت با گاز برعهده دارد. عمدتاً شیر برقی گاز در صنعت ساختمان به منظور ایمنی و یا کار با مشعل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مشخصات فنی شیر برقی گاز
عموماً جنس بدنه شیر برقی گاز از موادی مانند برنج، آلومینیوم سبک، فولاد کربنی، فولاد ضد زنگ یا فولادهای آلیاژی است این مواد در برابر آسیب‌های احتمالی از مقاومت بالائی برخوردارند. شیر برقی گاز مورد استفاده در سیستم‌های گازرسانی در دسته سلونوئید ولوهای نرمال اوپن قرار دارد که بالافاصله بعد از دریافت سیگنال الکتریکی از سنسور بسته می‌شود و جریان را به صورت خودکار و در کمتر از چند ثانیه قطع می‌کند.
اجزای شیر برقی گاز
به طور کلی شیر برقی‌ها ساختار ساده ای دارند. اصلی‌ترین اجزای شیر برقی، بدنه و بوبین هستند. در تصویر زیر دیاگرام یک شیر برقی را مشاهده می‌کنید.
- بدنه
- پورت ورودی
- پورت خروجی
- بوبین
- سیم پیچ (کویل)
- سیم های ورودی به بوبین
- پیستون
- اسپرینگ
- اوریفیس
کاربرد شیر برقی گاز
همانطور که در بخش قبل گفتیم شیر برقی گاز در طیف وسیعی از مصارف صنعتی و مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تجهیز در صنایع مختلف نقش‌های مختلفی دارد و می‌تواند در سیستم‌های ایمنی و کنترل خودکار سیستم‌های حرارتی کاربرد داشته باشد. از مهمترین کاربردهای شیر برقی گاز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سیستم‌های ایمنی
شیر برقی گاز در کاربرد ایمنی خود در سیستم‌های گازسوز در صورت نشت گاز یا بروز خطر، به صورت خودکار جریان گاز را قطع می‌کند. در این حالت شیر برقی گاز می‌تواند به حسگرهای گاز یا دود متصل شده و برای واکنش سریع در شرایط اضطراری عمل کند.
کنترل خودکار در صنایع
این قطعه در سیستم‌های حرارتی، دیگ‌های بخار، و مشعل‌ها برای تنظیم جریان گاز به کار می‌رود و به صورت تدریجی جریان گاز را قطع می‌کند.
سیستم‌های خانگی
در پکیج‌های گرمایشی، بخاری‌های گازی، و اجاق‌گازهای مدرن با دریافت آلارم هنگام نشتی و بروز خطر اولیه مسیر جریان گاز را مسدود می‌کند.
صنایع پتروشیمی و گاز
برای کنترل دقیق جریان گاز در فرآیندهای تولید در صنایع سنگین از شیر برقی گاز استفاده می‌شود.
از پرکاربردترین مصارف شیر برقی گاز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شیر برقی مشعل گازی
- کوره ها و دیگ‌های بخار
- خطوط انتقال و کنترل گاز شهری
- مخازن گاز
- تاسیسات گرمایشی ساختمان‌ها
مزایای شیر برقی گاز
شیر برقی گاز با عملکرد دقیق و قابلیت‌های متنوع خود، ایمنی و بهره‌وری سیستم‌ها را افزایش می‌دهد. این تجهیز به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین ابزارها در کنترل جریان گاز از مصارف صنعتی تا خانگی، نقشی اساسی در جلوگیری از خطرات احتمالی دارد. از مزایای اصلی شیر برقی گاز قابلیت سریع جریان در مواقع اضطراری و تضمین ایمنی سیستم می‌توان نام برد. همچنین این قطعه با امکان تنظیم زمان و شدت جریان گاز، کنترل دقیق جریان گاز را برای کاربر فراهم می‌سازد. از دیگر مزایای استفاده از شیر برقی گاز در سیستم‌ها کاهش هدررفت گاز و صرفه جویی در سیستم است که به ویژه در سیستم‌های گازی با تشخیص نشت گاز از بروز خطر و حوادث نیز جلوگیری می‌شود. انواع شیر برقی گاز با قابلیت اتصال به سیستم‌های هوشمند نیز امکان کنترل از راه دور یا اتوماسیون را به کاربر می‌دهند که این امر به ویژه در شرایط کاری خطرناک مانند خطوط بزرگ نفت و پتروشیمی از بزرگترین مزایای شیر برقی گاز محسوب می‌شود.
انواع شیر برقی گاز
شیرهای برقی گاز انواع مختلفی دارند که بر اساس ساختار، کاربرد و ویژگی‌های فنی دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه انواع اصلی ترین دسته بندی های شیر برقی گاز توضیح داده شده است:
1. براساس حالت عملکرد
-
نرمال بسته Normally Closed, NC
این نوع شیر برقی گاز در حالت عادی و بدون جریان برق بسته هستند و گاز در آنها جریان دارد و مسیر عبور جریان در آنها با دریافت سیگنال الکتریکی باز می‌شود. شیر برقی گاز نرمال بسته عمدتاً در سیستم‌های ایمنی و کنترلی کاربرد دارند.
-
نرمال باز Normally Open, NO
شیر برقی گاز نرمال اوپن در حالت عادی باز است و در صورت دریافت سیگنال الکتریکی، به سرعت بسته می‌شود. این نوع شیر معمولاً در سیستم‌هایی که به جریان دائمی نیاز دارند استفاده می‌شوند. کاربرد شیر برقی گاز نرمال اوپن در موارد ایمنی مانند شیر برقی گاز شهری بیشتر دیده می‌شود.
2. براساس نوع کاربرد
از نظر نوع کارکرد می توان شیر برقی گاز را در دو نوع شیر برقی قطع کن گاز شهری که بیشتر در تاسیسات ساختمانی کاربرد داشته و شیر برقی تک ضرب و تدریجی که برای کنترل شعله مشعل مورد استفاده قرار می گیرد دسته بندی کرد:
-
شیر برقی گاز شهری
شیر برقی گاز شهری در ساختمانهای مسکونی، اداری و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و تأثیر بسزایی در ایمنی ساختمان دارد. این شیر عموماً در ورودی خطوط گاز نصب شده و وظیفه دارد با دریافت هشدارهای اولیه در شرایط خطر، مسیر جریان گاز را مسدود کند. عملکرد شیر برقی گاز شهری به این صورت است که با اتصال به یک سنسور نشت گاز هنگام بروز نشتی از طرف سنسور مورد اشاره، فرمان بسته شدن را اجرا نموده و مسیر عبور گاز را مسدود می‌کند. از آنجایی که باز شدن شیر، پس از برطرف شدن نشتی باید انجام پذیرد، سیستم باز شوندگی این شیر به صورت دستی در نظر گرفته شده تا پس از اطمینان از عدم نشتی از طرف نیروی انسانی، شیر مجدداً باز شود. این شیر با اتصال به سیستم‌های حفاظتی مانند سنسورهای نشتی گاز، دود، دما، یا سنسورهای تشخیص خطرهایی مانند شکستگی یا نشتی در خطوط انتقال گاز و حتی لرزش زمین، به صورت خودکار اقدام به قطع جریان گاز می‌کند. لازم به ذکر است بنا به نوع عملکرد، این نوع شیر برقی‌ها همواره به شکل نرمال اپن بوده و همانطور که گفته شد Manual Reset هستند یعنی به شکل دستی باید آنها را دوباره باز کرد.
شیر قطع کن گاز از سایز ½ تا 2 اینچ با اتصال رزوه‌ای و بوبین 220 ولت در گروه صنعتی ناین قابل عرضه می‌باشد. شیر برقی گاز تک ضرب برای استفاده در سیستم‌های موتورخانه و مشعل مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شیر شامل یک بدنه آلومینومی و یک بوبین الکترومغناطیسی می‌باشد. فشار نرمال در این شیرها حدوداً بین 350 تا 500 میلی بار است.
– شیر برقی تک ضرب و تدریجی گاز (شیر برقی گاز مشعل)
شیر برقی تدریجی گاز مانند شیر تک ضرب در موتورخانه‌ها و مشعل مورد استفاده قرار می‌گیرد و تفاوت آن با شیر برقی تک ضرب مدت زمان باز و بسته شدن شیر می‌باشد. این شیر برای جلوگیری از شعله انفجاری، گاز را به تدریج وارد مشعل می‌کند. و پس از اشتعال به آرامی دبی آن را زیاد می‌کند. نوع اتصال این شیرها رزوه ای بوده و از سایز ½ اینج تا 2 اینچ در گروه صنعتی ناین عرضه می‌گردد. در صورت نیاز به سایزهای بالاتر مانند سه اینچ، شیرهای گازی چدنی با فشار ورودی 500 میلی بار معرفی و توصیه می‌گردد. اتصال این شیر برقی از نوع فلنجی بوده و با ولتاژ بوبین 220 و 24 ولت، خدمت مشتریان گرامی عرضه می‌گردد.
| ویژگی | شیر برقی گاز تک ضرب | شیر برقی گاز تدریجی |
|---|---|---|
| روش عملکرد | باز و بسته شدن به صورت ناگهانی | باز و بسته شدن به صورت تدریجی و کنترل شده |
| کاربرد | مناسب برای سیستم‌های ساده و پر فشار | مناسب برای سیستم‌های حساس و کنترل دقیق |
| کنترل جریان گاز | امکان تنظیم دقیق جریان وجود ندارد | امکان تنظیم دقیق جریان وجود دارد |
| سرعت باز و بسته شدن | سریع (چند ثانیه) | آهسته‌تر (چندین ثانیه تا دقیقه) |
| ایمنی در مواقع اضطراری | واکنش سریع در مواقع قطع برق یا خطر | ممکن است کندتر عمل کند |
| مصرف انرژی | کمتر | بیشتر (به دلیل مکانیسم‌های اضافی) |
| استفاده در تجهیزات صنعتی | مناسب برای صنایع ساده یا با قطع و وصل مکرر | مناسب برای صنایع پیشرفته و حساس |
| هزینه | ارزان‌تر | گران‌تر |
راهنمای خرید شیر برقی گاز
به طور کلی با توجه به ماهیت شیر برقی گاز و اهمیت ویژه انتخاب صحیح این کالا در تضمین ایمنی سیستم توصیه می‌شود از مشاوره تخصصی کارشناسان این حوزه بهره بگیرید اما در بخش زیر مهمترین فاکتور در انتخاب و خرید شیر برقی گاز ذکر شده است.
- اولین و مهمترین گام در انتخاب و خرید شیر برقی گاز این است که مشخص کنید این قطعه به چه منظور در سیستم شما تعبیه شده است. نوع کاربری شیر برقی گاز در سه حالت ایمنی برای قطع گاز در شرایط اضطراری از جمله زلزله، نشت گاز یا آتش سوزی، حالت کنترل برای تنظیم جریان گاز در سیستم‌های صنعتی یا خانگی که مهمترین آن شیر برقی گاز مشعل است و همچنین حالت عملکرد اتوماتیک برای باز و بسته شدن خودکار جریان گاز براساس تایمر یا سنسور متغیر است.
- بررسی کنید که شیر مورد نظر برای فشار کاری سیستم شما مناسب باشد. به طور کلی انواع شیر برقی گاز فشار پایین برای مصارف خانگی و انواع شیر برقی گاز فشار متوسط یا بالا برای مصارف صنعتی و خطوط گاز کاربرد دارند.
- اطمینان حاصل کنید که شیر با نوع گازی که استفاده می‌کنید سازگار باشد. همچنین ویژگی های ساختاری شیر از جمله جنس بدنه شیر باید متناسب با مصرف کاربر و همچنین محیط و شرایط کاری سیستم در نظر گرفته شود. عموماً انواع شیر برقی گاز با جنس بدنه برنج برای مصارف خانگی و معمولی و انواع شیر برقی گاز با جنس بدنه استیل یا فولاد ضد زنگ برای کاربرد در دما و فشار بالا و همچنین محیط های خورنده مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- بررسی کنید شیر موردنظر دارای گواهینامه‌ها و استانداردهای ایمنی مرتبط با گاز باشد. این موضوع در تضمین کیفیت و عملکرد شیرهایی که به سنسورهای زلزله، نشت گاز یا آتش سوزی متصل می‌شوند و ایمنی سیستم را افزایش می‌دهند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
- از برندهای معتبر و شناخته شده که کیفیت و دوام بالائی دارند خرید کنید. هنگام خرید به گارانتی محصول و خدمات پس از فروش دقت داشته باشید.
- در نهایت توصیه می‌شود با توجه به حساسیت این محصول در ایمنی تجهیزات و افراد از مشورت با کارشناسان و نصاب‌های مجرب بهره بگیرید.
قیمت شیر برقی گاز
قیمت شیر برقی گاز با فاکتورهای فنی از قبیل حالت عملکرد، سایز شیر، نوع شیر و از آن مهم‌تر جنس بدنه و کیفیت محصول ارتباط مستقیم دارد. از سوی دیگر و همانند هر کالای دیگری، قیمت شیر برقی گاز به برند و کشور سازنده آن نیز بستگی دارد و محصولات ساخت برندهای معتبر و درجه یک بازار به دلیل کیفیت بالاتر و به کارگیری تکنولوژی ساخت و استانداردهای برتر جهانی در سطح بالاتری قرار گرفته و گران‌تر هستند. همچنین محصولاتی که دارای گارانتی هستند و یا خدمات پس از فروش معتبر دارند نیز در مقایسه با محصولات بدون گارانتی ممکن است قیمت بالاتری داشته باشند. برای اطلاع از جزییات فنی و قیمت شیر برقی گاز از طریق لینک هر محصول وارد صفحه شوید.